5-mavzu: pul massasi va pul agregatlari reja

Pul taklifiga ta’sir qiluvchi omillar 
Taqriz oddiy modeli pul taklifiga ta’sir qiluvchi omillar muhokamasini qanday 
yoritilishini ko’rsatadi. Keling har bir omildagi o’zgarishlarni qolganlarini 
o’zgarmas qilgan holda ko’rib chiqamiz.
Qarz bo’lmagan pul bazasidagi MB
n 
 o’zgarishlar
Bobda oldinroq ko’rsatilgandek, federal zaxira ochiq bozori xaridlari qarz 
bo’lmagan pul bazasini oshiradi va uning ochiq bozor sotuvlari uni kamaytiradi. 
Qolgan o’zgaruvchilar o’zgarmagan holda, ochiq bozor xarididan kelib chiqadigan 
MB
n 
dagi o’sish pul bazasi va zaxiralarini ko’paytiradi, shu sababli ko’p sonli 
depositlarning yaralishi va pul taklifini oshiradi. Shunigdek, ochiq bozor sotuvining 
MB
n 
ni qisqartirishi pul bazasi va zaxiralar miqdorini kamaytiradi, bu orqali ko’p 
sonli deposit qisqarishi va pul taklifining kamayishiga olib keladi. Qutidagi xulosa 
kelib chiqadi: Pul taklifi Qarz bo’lmagan mablag’lar MB
n
bilan ijobiy 
bog’lanishga ega. 
Federal zaxiradan olingan qarz zaxiralari MB
 
dagi o’zgarishlar
Fedral zaxiradan olingan qarzlarning oshishi qo’shimcha qarz zaxiralarini 
ta’minlaydi va shu orqali pul bazasi va zaxiralari miqdorini oshiradi, shu sababli 
ko’p sonli deposit yaralishi sodir bo’ladi va pul taklifi ortadi. Agar banklar diskont 
kreditlar darajasini qisqartirsa, boshqa barcha o’zgaruvchilar o’zgarmagan holda, 
pul bazasi va zaxira miqdori tushadi va pul taklifi ortadi. Natija: Pul taklifi federal 
zaxirada olingan qarzlar zaxirasi bilan ijobiy bog’lanishga ega. 
Majburiy zaxira stavkasidagi ozgarishlar 
Agar chekli depozitlar bo’yicha majburiy zaxira stavkasi oshsa, pul bazasidek 
boshqa barcha o’zgaruvchilar o’zgarmagan holda, ko’p sonli deposit oshishining 
qisqarishini ko’rdik va shu sababli pul taklifi tushadi. Agar, boshqa tarafdan, 
majburiy zaxira stavkasi tushishi, ko’p sonli depozit ko’payishi yuqori bo’ladi va 
pul taklifi oshadi. 
Bundan shunday natija kelib chiqadi: Pul taklifi majburiy zaxira stavkasi