5. Xulosa Matn funktsiyalari

Glossariy 
Matn - bu qandaydir moddiy tashuvchida mustahkamlangan inson 
fikri; belgilarning umumiy izchil va to'liq ketma-ketligi. 
Nutqning funktsional uslublari - insoniy muloqotning muayyan 
sohasida qo'llaniladigan nutq vositalarining tarixan shakllangan tizimi; 
muloqotda muayyan vazifani bajaradigan adabiy tilning bir turi. 
Publitsistika – jamiyat hayotining dolzarb muammolari va hodisalariga 
bag‘ishlangan asarlar turi. 
Hikoya matni - voqea haqida hikoya qiluvchi yoki birin-ketin sodir 
bo'layotgan harakatlar haqida hikoya qiluvchi matn. 
Semantik yaxlitlik mavzuning birligida yotadi - mikrotemalar, 
makrotemalar, butun nutq ishining mavzulari. 
Hujjat - bu moddiy tashuvchida matn, ovoz yozuvi yoki uni aniqlash 
imkonini beruvchi tafsilotlar bilan tasvir ko'rinishida yozilgan 
ma'lumotlar. 
Tilshunoslik - bu umuman tabiiy inson tili va uning individual vakillari 
sifatida dunyoning barcha tillari haqidagi fan. 

---

Test 
1. Ilmiy ishlarda matnning qaysi uslubidan foydalaniladi? a) fantastik b) 
Badiiy d) Ilmiy e) romantik
2. Rasmiy hujjatlarni yozishda matnning qaysi uslubi qo‘llaniladi? a) 
informatsion b) reklama d) rasmiy e) Ekspressiv 
3. Tasavvuf va sirli muhit yaratishda matnning qaysi uslubidan 
foydalaniladi? a) realistik b) fantastik d) Ilmiy e) istehzoli
4. Badiiy adabiyotni yozishda matnning qaysi uslubi qo‘llaniladi? a) 
rasmiy b) Badiiy d) Ilmiy e) informatsion
5. Tuyg'u va his-tuyg'ularni etkazishda matnning qaysi uslubi 
qo'llaniladi? a) realistik b) Ekspressiv d) rasmiy e) istehzoli 
6. Quyidagi xususiyatlardan qaysi biri ilmiy matnga xos emas? a) 
Taqdimotning mantiqiyligi va izchilligi b) Atamalar va texnik lug'atlardan 
foydalanish d) nufuzli manbalarga havolalar yo'qligi e) Ifodaning xolisligi 
va aniqligi
7. Quyidagi xususiyatlardan qaysi biri rasmiy matnga xosdir? a) jargon va 
jargonlardan foydalanish b) taqdimotning haddan tashqari qisqaligi va 
ravshanligi d) formulalar va jadvallarning etishmasligi e) Emotsional 
ifodalardan foydalanish 
8. Quyidagi xususiyatlardan qaysi biri fantastik matnga xosdir? a) ilmiy 
atama va formulalardan foydalanish b) voqea va personajlarning real 
tasviri d) tasavvuf va sirlilik unsurlarining mavjudligi e) Ifodaning xolisligi 
va aniqligi
9. Quyidagi xususiyatlardan qaysi biri badiiy matnga xosdir? a) 
Murakkab formula va jadvallardan foydalanish b) taqdimotning haddan 
tashqari qisqaligi va ravshanligi d) Qahramonlar va voqealar tasvirining 
yo'qligi e) his-tuyg'u va his-tuyg'ularni etkazish uchun tildan foydalanish 

---

10. Quyidagi xususiyatlardan qaysi biri ifodali matnga xosdir?
a) Murakkab ilmiy atamalardan foydalanish b) Taqdimotning haddan 
tashqari qisqaligi va ravshanligi d) tasavvuf va sirlilik unsurlarining 
mavjudligi e) his-tuyg'u va his-tuyg'ularni etkazish uchun tildan 
foydalanish 
11. Ilmiy matnda matn funksiyalaridan qaysi biri amalga oshirilishi 
kerak? a) estetik b) axborot d) o'yin-kulgi e) reklama
12. Reklama matnida matn funksiyalaridan qaysi biri amalga oshirilishi 
kerak? a) estetik b) axborot d) o'yin-kulgi e) ishontirish
13. Badiiy matnda matnning qaysi funksiyalari amalga oshirilishi kerak? 
a) estetik b) axborot d) o'yin-kulgi e) ishontirish 
14. Rasmiy hujjatda matnning qaysi funksiyalari amalga oshirilishi 
kerak? a) estetik b) axborot d) o'yin-kulgi e) ishontirish

---

---

15. Matnning qaysi funksiyalari jurnalistik matnda amalga oshirilishi 
kerak? a) estetik b) Axborot c) o'yin-kulgi d) ishontirish