6 Adabiyot II qism 2017. p65

Xiradmand – oqil, dono, donishmand.
2
Donish – ilm, ma’rifat; aql, idrok.
3
Bohush – es-hushli.
4
Guzir – biror narsadan xalos bo‘lish.
5
Olimi boamal – ilmiga amal qiladigan olim.
6 
Oxirat asbobi – oxirat uchun zarur amallar.
7
Sohibi ra’y – aql-u tadbir egasi.
8
Munshiy – kotib.
9
Rostnavis – haqiqatni yozadigan.
10
Qalamzan – kotib.
11
Nigohdor – nazorat qiluvchi.
12
Shamshirzan – shamshir uruvchi. Bu yerda: yozishga usta ma’nosida.

---

5 0
roziy, Xusrav Dehlaviy, Alisher Navoiy, So‘fi Olloyor kabi ulug‘
so‘z ustalari hikmatlaridan ham mahorat bilan foydalangan. Bu-
larning barchasi asarning ta’sirchanligi va o‘qishliligini oshirgan.
«Zarbulmasal» xalq orasida «Yapaloqqush hikoyasi» nomi
bilan mashhur bo‘lib, qissaxonlik kechalarida uni eshitgan shina-
vandalar asarning chuqur hayotiy mazmuniga qoyil qolishgan.
Aziz o‘quvchilar! Sizning yoshingiz, bilim darajangiz, dunyo-
qarashingizni hisobga olib «Zarbulmasal»dan olingan bir necha
ibratli masal va hikoyatlarni e’tiboringizga havola qildik. Vo-
qealar ortidan quvmay ularning mazmuniga sinchiklab nazar
soling, muallifning bu masal yoki hikoyat orqali nima demoqchi
ekaniga diqqat qiling. Shu narsani yodda tutingki, shoir yoki
yozuvchi biror voqea-hodisani shunchaki bayon qilib qo‘ya
qolmaydi. Voqea-hodisa – ijodkorlarga o‘z badiiy maqsadini
amalga oshirish uchun bir vosita, xolos. «Maymun va Najjor»
masali orqali qo‘lidan kelmagan ishga uringan kishi, albatta,
sharmanda bo‘ladi degan fikr ilgari surilgan. «Toshbaqa va Cha-
yon» masalida esa do‘st tanlashda adashmaslik kerakligiga e’ti-
bor qaratiladi. «Tuya bilan bo‘taloq» masalida erki o‘zida bo‘l-
magan kishining fojiasi ko‘rsatiladi va hokazo.