6-ma’ruza. Sanoat portlovchi moddalarini sinash usullari


Patronlangan PMlarni tekshirish


Download 214.99 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/4
Sana01.11.2023
Hajmi214.99 Kb.
#1736967
1   2   3   4
Bog'liq
6-maruza

2.Patronlangan PMlarni tekshirish. Patronlangan PMlar (yer osti kon 
ishlarida qo’llaniladi) bir-biriga detonatsiyani uzatishi bo’yicha tekshirib ko’riladi. 
Bunda kamida uchta patron tanlab olinadi va bir-biridan bir xil masofada 
simmetrik holda gorizontal joylashtiriladi. Bunda patronlarni yumshoq grunt ustiga 
joylashtirish tavsiya qilinadi. Grunt ustiga joylashtirish tavsiya qilinadi. Grunt 
ustiga joylashtirilgan patronlarning birinchisiga yoki uchinchisiga kapsul detonator 
hamda olov o’tkazuvchi shpur ulanadi va portlatish amalga oshiriladi. 


Sinash amalga oshirilgandan so’ng grunt yuzasida hosil bo’ladigan 
chuqurliklar soninig patronlar soniga mosligi tekshirib ko’riladi. Agar sinash 
vaqtida birorta patron portlamay qolsa sinash 6ta patronda amalga oshirib ko’riladi 
(3tadan 2marta amalga oshirilishi kerak). Agar 6ta patrondan bittasida «отказ»
kuzatilsa ham PMning ushbu partiyasi yaroqsiz deb topiladi va mos holda 
yuqoridagi tartibda dalolatnoma tuziladi va tegishli organlarga uzatiladi. 
3.Suvga chidamli PMlar, detonatsiya uzatishini tekshirish. Bunda PMlar 
patron ichiga joylashtirilib vertical holatda 1m chuqurlikdagi suvda 1 soat 
davomida ushlab turiladi va portlatib ko’riladi. 
4.PM tarkibidagi namlikni aniqlash. PM tarkibidagi namlikni aniqlash 
uchun kamida 5 ta pachka ichidagi PM to’kiladi va yaxshilab aralashtiriladi va 10 
gr namuna olinadi, 10 gr namuna texnik tarozida ko’rsatiladi va elektr quritish 
shkafida 4-6 soat davomida 60-70
0
C haroratda quritiladi va texnik tarozida vazni 
tekshirib ko’riladi. 
5.Elektrodetonatorlarni sinash. Elektrodetonatorlar dastlab tashqi ko’zdan 
kechiriladi. Bunda kamida 2 ta yashik ochiladi va ularning ichidan kamida 20 ta 
karobka olinadi. Ushbu karobkalar ichidan jami 200 ta elektrodetonatorlar tanlab 
olinadi va tashqi ko’zdan kechiriladi. Agar elektrodetonator metal gilzadan 
yasalgan bo’lsa gilzada xar hil oksidlanishlar ifloslanishlar va zang bo’lmasligi 
tekshiriladi. Agar qog’oz gilzali bo’lsa yelimi tekshiriladi. Elektrodetonatorlarni 
tekshirish vaqtida hatto yengil siqib ko’rish, simlari izolyatsiyasini ochib ko’rish 
va similar uchlarini ifloslantirish ta’qiqlanadi. Tanlab olingan elektrodetonatorlarni 
tekshirish jarayonida kamchiliklar kuzatiladigan bo’lsa dalolatnoma tuziladi va 
tegishli organlarga jo’natiladi. Bunda butun partiya yaroqsiz deb topiladi. Ushbu 
yaroqsiz deb topilgan elektrodetonatorlardan foydalanish masalasi ishlab 
chiqaruvchi zavod xodimi ishtirokida tuzilgan maxsus komissiya xulosasi asosida 
aniqlanadi. Elektrodetonatorlar elektr qarshiligi sarflovchi omborlarda amalga 
oshiriladi. Bunda elektrodetonator qarshiligining uning etiketkasida ko’rsatilgan 
qarshiligiga mosligi tekshiriladi. Elektrodetonator lar guruhini birgalikda 
portlashga sinab ko’riladi. Bunda har bir partiyadan 60 tadan elektrodetonatorlar 
olinib portlatib ko’riladi. Unda ajratib olingan 60 ta elektrodetonator 20 tadan qilib 
3 ta guruhga bo’linadi va tuproqli joyda ( yumshoq) bir-biridan 30-50 sm 
masofdada bir-biriga ketma-ket qilib ulanadi. Shundan so’ng maxsus metal 
kurakcha yordamida har bir elektrodetonator orasi ro’parasida chuqurcha hosil 
qilinadi va ushbu chuqurchalarga elektrodetonatorlar butun uzunligi bo’yicha 
botirib vertical holatda joylashtiriladi. Agar sinash ishlari qishki mavsumda amalga 
oshirilsa elektrodetonatorlarni maxsus stakanlarga joylashtirish mumkin ( bunda 
metal stakan diametric 10 sm dan kichik bo’lmasligi kerak). Shundan so’ng har bir 
guruhdagi elektrodetonatorlarning umumiy qarshiligi P-353 10m yordamida 


aniqlanadi. Shundan so’ng 50 m masofadan turib portlatiladi, bunda har bir guruh 
alohida portlatiladi va har bir guruhga beriladigan tok kuchi 2 A dan oshmasligi 
lozim. Tok manbaiga ulangan guruhdagi elektr detonatorlarning barchasi portlashi 
shart. Elektr detonatrlar barchasi portlaganligi to’g’risidagi ma’lumot sinash 
o’tkazilgan gruntda hosil bo’ladigan varonkalar soni yoki metal stakanlarda qolgan 
qoldiq elektr detonatorlar soni bilan aniqlanadi. 

Download 214.99 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling