6-мавзу: АҲоли геоэкологик омил сифатида

Агар дунё аҳолиси швейцарияликларнинг маҳсулдорлиги, хитойларнинг истеъмоли даражаси, шведларга хос бўлган тенглик истаги ва японларнинг ижтимоий интизомига эга бўлса, бизнинг сайёрамиз дунёнинг барча замонавий аҳолисининг эҳтиёжларини бир неча бор қондириши мумкин эди. Бошқа томондан, агар дунё аҳолиси америкаликларнинг истеъмоли, ҳиндларнинг анъанавий тенгсизлиги ва аргентиналикларнинг ижтимоий интизомига эга бўлганида эди, бизнинг сайёрамиз ҳаттоки Ернинг замонавий аҳолисининг эҳтиёжларини қондира олмайди.

Шундай қилиб, биз қуйидаги хулосаларни чиқаришимиз мумкин:

а) Дунё аҳолиси ўсишда давом этади, аммо кейинги асрнинг ўрталарида у 10 миллиард одам даражасида барқарорлашади.

б) Дунё аҳолисининг умумий сонида ривожланаётган мамлакатларнинг улуши 85-87% гача ошади.

c) Баъзи мамлакатларда аҳолининг эҳтиёжлари мавжуд ресурслардан ошиб кетиши хавфи мавжуд бўлиб, бу кутилмаган оқибатларга олиб келадиган геоэкологик инқирозга олиб келиши мумкин.

д) Геоэкологик юкни шакллантиришда аҳолининг миграцияси муҳим рол ўйнайди.

э) Яқин ўн йилликларда шаҳар аҳолисининг нисбати ва мутлақ қиймати, айниқса ривожланаётган мамлакатларда, ортади.

ф) Дунёнинг барча минтақаларидаги аҳоли кексаяди, бу турмуш тарзининг ўзгаришига ва аҳолининг эҳтиёжлари ўзгаришига олиб келади.

Ушбу фикрларнинг ҳар бири геоэкологик табиатнинг энг жиддий оқибатларига олиб келади. Аҳолининг ўсиши билан экосферадаги инқироз табиатда чуқур ва ноқулай ўзгаришлари рўй берди, бу эса ҳозирги вазиятни глобал ўзгариш сифатида баҳолаш ҳуқуқини беради. Аҳолининг сони 6 миллиарддан 10 миллиардгача кўпайганида қандай оқибатларни кутиш мумкин? Экосфера бундай оғир юкга бардош берадими ёки унинг таркибий қисмларининг кўпайиши бутун глобал табиий ва ижтимоий тизим учун оғир инқирозга олиб келадими?

Ушбу фикрларнинг ҳар бири геоэкологик табиатнинг энг жиддий оқибатларига олиб келади. Аҳолининг ўсиши билан экосферадаги инқироз табиатда чуқур ва ноқулай ўзгаришлари рўй берди, бу эса ҳозирги вазиятни глобал ўзгариш сифатида баҳолаш ҳуқуқини беради. Аҳолининг сони 6 миллиарддан 10 миллиардгача кўпайганида қандай оқибатларни кутиш мумкин? Экосфера бундай оғир юкга бардош берадими ёки унинг таркибий қисмларининг кўпайиши бутун глобал табиий ва ижтимоий тизим учун оғир инқирозга олиб келадими?