61. O’zbekiston respublikasining banklar va banklar faoliyati to’g’risidagi qonuni va uning mazmuni

63. Pul aylanmasiga tavsifnoma va uning tuzilishi. Пул айланмаси – бу пулларнинг нақд ва нақдсиз шакилдаги узлуксиз ҳаракатларнинг йиғиндисидир. И. Шакернинг таъриф беришича пул айланмаси бу пулларнинг нақд ва нақд бўлмаган шакллардаги доиравий айланиш жараёни бўлиб, бунда пуллар муомала воситаси ва тўлов функсиясини бажаради. Пулнинг бир қўлдан иккинчи қўлга ўтишини Шакер доиравий айланиш деб атади. Пулларнинг бир субектдан иккинчи субектга ўтиши. Пулнинг доиравий айланиши такрорланиши пулнинг айланиши дейилади. Пул айланмасидан ташқари тўлов айланмаси деган тушунча мавжуд.Тўлов айланмаси пул айланмасига қараганда кенг тушунча. Тўлов айланмаси-бу пул шаклидаги маблағларнинг ва пул бозори инструментларнинг воситасида амалга оширилган тўловларнинг йиғиндисидир.
64. Naqd pulsiz pul aylanmasi, uni tashkil qilish tamoyillari.
Нақдсиз пул айланмаси қуйидаги принсиплар асосида ташкил этилади:

1. 
   Нақдсиз пул айланмасининг меъёрий ҳуқуқий асосларининг мавжудлиги. Ўзбекистонда нақдсиз пул айланмасининг қонунчилик асослари бўлиб қуйидагилар ҳисобланади:
   

-Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодекси
-Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки тўғрисидаги қонуни
-Ўзбекистон Республикасининг банклар ва банк фаолияти тўғрисидаги қонуни
2. Нақд пулсиз ҳисоб китобларни асосан банкларда очилган ҳисоб рақамлар орқали ўтказилиши.
Мижозлар ҳисоб рақам очишда банкларни эркин танлаш ҳуқуқига эга. Барча нақдсиз тўловлар тўловчининг жорий ҳисоб рақамидаги пул маблағлари ҳисобидан амалга оширилади.
Амалиётда бир тижорат банкининг мижози иккинчи бир тижорат банкининг мижози фойдасига нақд пулсиз тўловни амалга оширади. Бир банкдан 2-банкка ўтаётган тўловлар банкларнинг Ностро вакиллик рақамлари орқали ўтади. Банкларнинг 2 турдаги ностро вакиллик ҳисоб рақамлари мавжуд:

65. Naqd pulsiz hisob-kitoblarning shakllari
Мижозлар ҳисоб рақам очишда банкларни эркин танлаш ҳуқуқига эга. Барча нақдсиз тўловлар тўловчининг жорий ҳисоб рақамидаги пул маблағлари ҳисобидан амалга оширилади.
Амалиётда бир тижорат банкининг мижози иккинчи бир тижорат банкининг мижози фойдасига нақд пулсиз тўловни амалга оширади. Бир банкдан 2-банкка ўтаётган тўловлар банкларнинг Ностро вакиллик рақамлари орқали ўтади. Банкларнинг 2 турдаги ностро вакиллик ҳисоб рақамлари мавжуд:

1.