66 • 20 daqiqaga qism xlorli ohakdan va qism suvdan tayyorlangan erit- maga yoki 70 li etil spirtiga solib qo`ying. Imkoningiz bo`lsa, eritmalar- ni har kuni yangilang, chunki vaqt o`tgan sari ularning kuchi pasayadi

Jarohat jiddiy bo‘lgan hollarda, jarohatlangan qismni yurakka nisbatan 
balandroqqa ko‘taring va bemorning tinch yotishini ta’minlang.
Jarohatlangan oyoqda yurish, uni pastga 
osiltirib o‘tirish, jarohatning sekinroq tuzal-
ishiga va infeksiyalanish xavfi ning ortishiga 
olib keladi.
O‘q tegib yaralangan jarohatlangan yoki boshqa jiddiy jarohat yet-
gan qo‘lni shunday qilib bog‘lang
Bunday holda jarohat tezroq tuzaladi 
va infeksiyalanish xavfi kamroq.
Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
191
Ko‘krakning Chuqur Jarohatlari
Ko‘krak jarohatlari juda xavfl i bo‘lishi 
mumkin. Darrov tibbiy yordamga murojaat 
qiling.
OGOH BO‘LING: (Agar qattiq bog‘lam nafas olishni qiyinlashtirsa, uni 
biroz bo‘shating yoki butunlay olib qo‘ying.)
♦ Jarohatlangan odamni, unga eng qulay bo‘lgan holatda yotqizing.
♦ Agar shok belgilari bo‘lsa, uni to‘g‘ri davolang (170-bet).
♦ Antibiotik va og‘riq qoldiruvchi dorilardan bering. 
Boshdagi O‘q Jarohatlari
♦ Odamni yarim o‘tiradigan qilib joylashtiring.
♦ Jarohatni toza bint bilan bog‘lang.
♦ Antibiotik (penitsillin) ishlating.
♦ Tibbiy yordam oling.
♦ Agar jarohat o‘pkagacha borgan va odam 
nafas olayotganda havo teshikdan kirayot-
gan bo‘lsa, jarohatni havo kirmaydigan qilib 
bog‘lang. Toza bintli bolishchaga vazelin yoki 
o‘simlik yog‘i surtib teshikni rasmda ko‘rsatil-
gandek qattiqqilib bog‘lang: 

---

Hammabop Tibbiyot Qo’llanmasi 2013
190
OGOH BO‘LING:
Agar o‘q suyakka tek-
kanligi ehtimol bo‘lsa, 
suyak singan bo‘lishi 
mumkin.
Bunda qo‘l yo oyoqni 
ishlatish yoki og‘irlik 
ko‘tarish (masalan tikka 
turish) mana bunday 
jiddiy suyak sinishiga 
sabab bo‘lishi mumkin:
Agar singanligi taxmin 
qilinsa, oyoq yoki qo‘lni 
taxtakachlab qo‘ying va 
bir necha hafta ishlat-
mang.