7- маъруза. Ўсимликларнинг минерал озиқланиши

Цистеин → Гомоцистеин → Метионин
Юқори ўсимликлар таркибида олтингургут тутувчи аминокислоталар деградацияси етарли ўрганилмаган. К+ бир валентли катион ҳолида илдиздан ўтади. Органик моддалар таркибида учирамайди. Фақатгина фитин таркибида учирайди ҳалос. К+ элементи ўсимликни илдиз босимни белгилашда иштирок этади, бу элемент ўсимликни сувга тўйинишига кўмак беради. К+ танқислигида пастдан юқорига қарб барглар сарғайиб, кўнғир ранга ўтиб кетади. Бу элементни танқислигида апикал муртак ўсмайди, ён шоҳлар ўсиб бута шаклига ўтиб кетади. К+ элементини ўрнини боса оладиган модда йўқ.
Са+2 ни икки валентли катион ҳолатда ўсимлик ўзлаштиради. K, Mg, Ca – протоплазма коллоидларини гидротация бўлишига таъсир килади. Улар кўпинча эркин ёки адсорбцияланган ионлар ҳолида магний ва кальций хелат (хлорофилл) кўринишида ҳам учирайди. Магний, кальций (пектин) ва фитинни ўрта пластинкалари таркибига ҳам киради. Магний, кальций рибосома стурукткраларини (магний) хромосомаларни ва мембраналарни (Са) мустахкмланишига хам таъсир килади. Магний (хелат кўринишида) ва К кўпчилик ферментларни кофакторлари ҳам ҳисобланди.
Фосфор ва Бор. Р элементи фосфор эфилари ва фосфат кислотаси колдиги, кўпинча турли органик моддаларнинг гидроксил группаси шаклида учирайди (мас., Р нук. к-та, сахарофосфатлар) энегияга бой фосфорли бирикмалар энергия алмашинувида бош ролни уйнайди. В ни функцияси хозирча номаълум.

Микро- ва ультрамикро элементларнингўсимликлар
ҳаётидаги аҳамияти.
Микроэлеметлар деб аталмиш B, Mn, Cu, Zn, Mo, CI ларни микдори жуда кам бўлганлиги билан зарурий микроэлементлар хисобланиб, улар етишмаса моддалар алмашинуви изидан чикади. Уларнинг миқдори 0,0001-0,1мг гача бўлиб, асосий мироэлементлар ҳисобланади.
Mn, Cu, Zn, Mo ва Со асосан хелатлар ҳолида учирайди. Улар фермент кофакторларининг асосий қисми сифатида таъсир қилади. Мо ва Со атмосферадаги азотни фиксация килишда иштирок этади. Мо нитраларни кайтарилишида иштирок этади.