Yerqazarlar (Soricidae) - oilasiga 270 ta tur kiradi. Yer yuzida keng tarqalgan. Yerqazarlar sirtidan sichqonlarga o`xshaydi, lekin baxmal kabi mo`ynasi va cho`ziq tumshug’i borligi bilan sichqonlardan yaxshi ajralib turadi. Yerqazarlarning hamma tishlari bir xil tuzilgan. Ular juda serharakat bo`lib, asosan zax va nam joylarda yashaydi. Asosiy ozig’i hasharotlar va chuvalchanglar bo`lsa ham, lekin o`zidan yirikroq bo`lgan mayda kemiruvchilarga ham hujum qiladi. Yerqazarlar hasharotlarni qirib, qishloq xo`jaligiga foyda keltiradi.
- Yerqazarlar tanasining yon tomonida va qo`ltig’i ostida hid tarqatadigan bezlari joylashgan. Ular bir sutkada o`z og’irligidan 1,5-2 marta ko`p oziq yeydi. Bir yilda 2-3 marta, 6-8 tadan bola tug’adi.
- Krotlar (Talpidae) oilasi va Vixuxollar (Desmanidae) oilasining vakillari O`zbekistonda uchramaydi.
- Tipratikanlar (Erinaceidae) oilasiga 15 ta tur kirib ular Osiyo, Afrika va Yevropada tarqalgan. MDHda 7 ta turi, shu jumladan, O`zbekistonda 2 ta turi uchraydi. Gavdasining uzunligi 10 – 45 sm bo`ladi. Shakli tikanli sharga o`xshash, tanasi va ikki yon tomondan ignalar bilan qoplangan. Ularda teri osti muskullari va ayniqsa, halqali muskullari kuchli rivojlangan bo`lib, xavf tug’ilganda bu muskullar qisqarilishi natijas
- ida tipratikan o`ralib oladi va dushmandan o`zini himoya qiladi. Tipratikanlar tunda faol bo`ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
