7-Maruza Uch elektrodli yarim o’tkazgich asboblar. Bipolyar va unipolyar tranzistorlar

Kusheytkishlerning asosiy xarakteristikalari va parametrleri.

Kusheytkishlerdin turi kop boliuina karamastan, olar uliuma xarakteristika xem parametrlerge iye. Tiykargi parametrlerden biri kusheytiu koeffitsenti bolip esaplanadi. Ol kusheytiushi shigiuinan kandayda bir turaklilik (tok, kerneu, yamasa kuuat) tiykargi boliuina karap aniklanadi xem saykes at penen ataladi. Maselen, shigiu kerneuinin kiriu kerneuine katnasi

K_u=U₂/U₁
Kerneu boyinsha kusheytiu koeffitsenti dep atalsa,shigiu toginin kiriu togina katnasi
K _I = I₂/I₁
Tok boyinsha kusheytiu koeffitsenti dep ataladi.
Kuuat boyinsha kusheytiu koeffitsenti bolsa kusheytkishtegi kusheytiletugin signaldin shigiu kuuatinin kiriu kuuatina katnasi korinisinde aniklanadi;
K_p = P<sub>g`</sub>/P<sub>ә</sub>
Amelde kerneu boyinsha kusheytiu koeffitsentinen ken paydalaniladi. Sonin ushin oni epiuayi etip kusheytiu koeffitsenti dep jurgiziledi xem U indeksi tusirilip jaziladi.
Uliuma alganda kusheytkishtin shigiu kerneui kiriu kerneuinen tek amplituda shamasi menen emes, xem fazasi menende ayriladi. Sonin ushin kusheytiu koeffitsenti kompleks shama bolip, jiylikke baylanisli boladi.
K(w)=K(w)e<sup>j</sup>
Bunda K(w)=U<sub>2</sub>/U<sub>1</sub>-kusheytiu koeffitsentinin moduli.
 =<sub>2</sub>-<sub>1</sub>-kiriu xem shigiu kerneulerinin arasindagi fazalar ayirmasi.
Kobinshe kusheytiu koeffitsenti G`belG` degen olshem birlik penen olshenedi.Bir G`belG` degende kusheytiu koeffitsenti shigiu xem kiriu kuuatliliklarinin katnaslarinin onlik logarifibirge ten bolgan shama tusiniledi, yagniy katnasinin absolyut shamasi 10/1 boladi.
Kuuat boyinsha kusheytiu koeffitsenti bellerde tomendegishe jaziladi.

K [bel] = LgP₂/P₁=LgK_P

G`BelG` juda ulken shama esaplanadi. Sonin ushin onnan on ese kishkene shama amelde -detsibel kollaniladi.

K[db]= 10lgP₂/P₁ = 10lgK_p (3)

(e) -formula tiykarinda tok xem kerneu ushin kusheytiu koeffitsentlerinin shamalarin ditsebellerde bilay jaziuga boladi.

K[db]=20lgU₂/U₁= 20lgK (4)

K[db]=20lgI₂/I₁=20lgK

Bunda kuuat tok yamasa kerneudin kvadratina proportsional ekenligi esapka alingan.

Kusheytiu koeffitsenti jane G`neperG` degen shama menen olshenedi. Ol kusheytiu koeffitsentinin natural logarifmi arkali korsetiliui bolip esaplanadi.

K[neper]=lnU₂/U₁=lnK

Kusheytiu koeffitsentinin detsibel xem neperde olshengen shamalarinin arasinda tomendegi baylanis bar,

K[db]=8.7K[neper]

K[neper]=0,115K[db]

Kusheytiu koeffitsentinin detsibel yamasa neper degen birliklerde belgileniui tek bir-birinen minlap ese ozgeshe shamalardi sizikli masshtabta korsetiliuinen kore logariflik logariflik masshtabta korsetiliui ansatirak boliui menen gana baylanisli emes. Ol adamnin fiziologiyalik kasiyeti, sonin menen birge seziu organlarinin kabil etiu kabileti logarifmlik nizam boyinsha ozgeriui menen de baylanisli boladi.
Kusheytkishlerdin xarakteristikalari tort gruppaga boliniu mumkin. Birinshi gruppa ga kusheytkishtegi signal formasinin buziliuin korsetiushi xarakteristikalar kiredi. Olar kusheytkish jardeminde signal formasinin buziliui darejesin baxalau yamasa ozgerissiz kusheytiu kasiyetin belgileu mumkinshiligin beredi.
ekinshi gruppa xarakteristikalar kusheytiu sxemasinan signal buzilmay otiui ushin kusheytkishlerdin parametrleri kanday boliui zarurligin korsetedi.
Ushinshi gruppa xarakteristikalar signaldi kusheytiu protsessinde ogan bolatugin ziyanli tәsirlerdi korsetedi.
Tortinshi gruppa xarakteristikalar kusheytiu sxemasi kasiyetleri xem kusheytiushi element jumis rejimin xarakterlep beredi.
Bul xarakteristikalardan birinshisixem ekinshisi gruppa xarakteristikalari en ulken exmiyetkeiye. Olar kusheytkishtin otiu xem statsionar xarakteristikalarinan ibarat bolip esaplanadi.
Kusheytkishtin statsionar xarakteristikalari jiylikli, fazali xem amplitudali bolip bolinedi. Kusheytkishtin jiylikli (yamasa amplituda-jiylikli) xarakteristikasi degende kusheytiu koeffitsenti modulinin jiylikke baylanisliligi, fazali xarakteristika degende bolsa, kusheytkishtin shigiu xem kiriu kerneuleri arasindagi faza ayirmasinin jiylikke baylanisliligi tusiniledi. Olardin tuuri muyeshli koordinata sistemasindagi suuretleniui q-a suurette korsetilgen.
Amplitudali xarakteristika dep kusheytkish shigiu kerneui amplitudasinin kiriu kerneui amplitudasina baylanisi aytiladi(qb-suuret)
U₂=f(U₁)_I=const.
Kusheytkishtin kiriuine birlik amplitudasi kerneu ozgerisi tasir etgende payda bolatugin shigiu kerneuinin bir zamatlik shamasinin uakitka baylanisli ozgeriuin korsetiushi shama kusheytkishtin otiu xarakteristikasi delinedi(3v-suuret).Kusheytkishtin otiu xarakteristikalari impul`s signallarin kusheytiude, statsionar xarakteristikalari bolsa , garmonikalik terbelislerdi kusheytttiriude ulken exmiyetke iye boladi.