7-Mavzu: I, II, III,guruh anionlarini biologik ahamiyati. Nitrat anionini aniqlash reaksiyasi. Reja

Gazlar ajralishini sinab ko’rish.

Tekshirilayotgan eritmaning 3-4 tomchisiga H₂SO₄ ning 4N eritmasidan 3 tomchi qo’shilib, probirka sekin chayqatiladi. Gazlar ajralishi sezilarli bo’lmasa, eritma ohista isitiladi. Gaz pufakchalarining ajralishi eritmada CO₃^2-, SO₃^2-, S^2-, NO₂^- anionlari bo’lishi mumkinligini bildiradi. CO₂, SO₂, H₂S, NO₂ gazlarining xossalari (hidi, rangi)ga qarab, ularning mumkin bo’lgan tarkibini aniqlanadi.
Shunday qilib, dastlabki sinovlar asosida, tekshirilayotgan eritma tarkibida qanday anionlar bo’lishi mumkinligi to’g’risida xulosa chiqariladi. Shundan keyingina ayrim anionlarni tekshirilayotgan eritmadan topishga kirishiladi.


II Ayrim anionlarni topish.
1. Sulfat-ion SO₄^2- ni topish. Tekshirilayotgan eritmaning ayrim ulushidan olib 2-3 tomchi olib, kislotali muhit hosil ilish uchun xlorid kislota qo’shiladi va 2-3 tomchibariy xlorid eritmasidan qo’shiladi. Suvda va suyultirilgan kislotalarda erimaydigan oq cho’kma hosil bo’lishi SO₄^2- anioni borligidan dalolat beradi.
2. Sulfit-ion SO₃^2- ni topish. Eritmaning ayrim ulushidan topiladi. Eritmaning 2-3 tomchisiga H₂SO₄ qo’shiladi va isitiladi. Ajralib chiqayotgan SO₂ gazi kaliy permanganat eritmasi orqali o’tkaziladi va bu eritmaning rangsizlanishi SO₃^2- anioni borligini ko’rsatadi.
Agar eritmada NO₂^- va S^2- anionlari bo’lsa, ularni yo`qotish zarur, chunki ular SO₃^2- ionini aniqlashga xalaqit beradi. yoki tekshirilayotgan eritmadan 4 tomchi olib, shuncha tomchi BaC1₂ eritmasi qo’shiladi. Hosil bo’lgan cho’kma stentrifugada ajratib olinadi, suv bilan yuviladi va cho’kmaga 2-3 tomchi HCl ning 2 N eritmasidan qo’shiladi. Ajralib chiqayotgan gazni KMnO₄ eritmasidan o’tkazish orqali SO₂ gazi ekanligi aniqlanadi.