8-mavzu: Ma`lumotlar bazasini mantiqiy loyihalash

MB ni mantiqiy loyihalash

MB ni mantiqiy loyihalash – ma`lumotlarni kontseptual modeli bo`yicha maqsadli, MBBT tipini hisobga olgan holda biror bir jismonan aspektga tadbiq qilish modelini yaratish.

Ishlab chiqilgan kontseptual model bog`lanishlarini tanlangan aniq MBBTga tadbiq qilishning imkoni bo`lmasligi mumkin. Shuning uchun, kontseptul model tanlangan aniq MBBT uchun qaytadan ishlab chiqiladi va u mantiqiy model deyiladi.

Mantiqiy loyihalashning maqsadi predmet sohaning o`rganilayotgan qismi kontseptul modeliga asoslangan holda aniq bir MBBT uchun mantiqiy bog`lanishlarga ega bo`lgan mantiqiy modelni qurishdan iboratdir.

Bu bosqichda aniq bir MBBT uchun MB jadvallari, jadvallarining tuzilishi va jadvallar orasida bog`lanishlar yaratiladi. Jadvallarni yaratishda me`yorlashtirish talablarining bajarilishiga rioya qilinadi.

Mantiqiy masala

Bir kishi sochini oldirib bo’lib qancha bo’ladi dedi. Usta esa g’aladanda necha so’m bo’lsa shuncha tashlab 2000 so’m oling dedi .Keyingi odamga ham shu qaytarildi va 3- odam ham g’aladanda qancha bo’lsa shuncha pul tashlab 2000 so’m olib chiqib ketdi va galadanda pul tugadi. Dastlab g’aladonda necha so’m bor bo’lgan?

javobi

1750 bor bo’lgan.

1- kishi shuncha tashlasa 3500 bo’ladi, 2000 qaytarib olsa 1500 qoladi.

2- kishi 1500 tashlasa 3000 bo’ladi 2000 qaytarib olsa 1000 qoladi.

3- kishi 1000 tashasa 2000 bo’ladi, 2000 qaytarib olsa pul qolmaydi.

Koddning 12 qoidasi

Kodd relyatsion modeli quyidagi asosiy tushunchalarga asoslanadi: jadval, munosabat, satr, ustun, birlamchi kalit, tashqi (ikkilamchi) kalit. Kodd relyatsion MB bilan ishlovchi MBBT uchun 12 ta qoida ishlab chiqdi. Ular relyatsion MB tushunchasini rasmiy ta`rifi hisoblanadi. Relyatsion MBBT qanoatlantirishi lozim bo`lgan 12 qoida quyidagicha:

1. Axborot qoidasi

Axborot qoidasi. MBdagi barcha ma`lumotlar mantiqiy darajada ifodalanishi kerak bo`lib, ular faqat jadvalda saqlanadigan qiymat ko`rinishida ifodalanishi lozim.