8-mavzu. Poydevorlar Reja

8.4-rasm. Markaziy yuklantirilgan alohida turuvchi poydevorlar. a) yig`ma ustun ostida 
yaxlit poydevor; b) yig`ma ustun ostidagi yig`ma poydevor; v) yaxlit ustun ostidagi yaxlit poydevor. 
Poydevor hisobi ikki qismdan iborat: 
A. Asos hisobi, ya`ni poydevor osti o`lchamlarini va ko`rinishini aniqlash;
B. Poydevor balandligini, zina o`lchamlari va armatura kesim yuzasini aniqlash.
A. Poydevor osti (tovoni) ning o`lchamlarini aniqlash.
Poydevor tovonining o`lchamlarini aniqlashda poydevor tovoni bo`yicha gruntning 
reaktiv bosimining chiziqli qonuniyati bo`yicha taqsimlanadi, masalan, poydevop osti 
bo`ylab to`g`ri burchakli epyuraga ega deb olinadi masalan, markaziy siqilgan 
poydevorlarda. Amalda bosimning taqsimlanishi grunt xususiyatlariga va poydevor 
bikrligiga bog`liq bo`lib, u murakkab xarakterga ega. Lekin,qabul qilingan bu chetlanish 
hisobni soddalashtiradi va xatoliklarga olib kelmaydi.
Gruntda bosim hosil qiluvchi yuk bu – ustun orqali uzatiladigan bo`ylama kuch N
col
va poydevor xususiy og`irligi va uning pog`onalari ustidagi grunt og`irligi N
fun
dan iborat 
bo`ladi.

---

N
col 
– ustundan tushadigan yuk; N
fun
– poydevor o`z og`irligi va zina ustidagi grunt 
og`irligi; A – poydevor osti sirtining yuzasi; R– poydevor ostidagi gruntga ta`sir etuvchi 
hisobiy bosim. 
(N
col
 + N
fun
)/ A ≤ R. 
Asosning deformatsiya bo`yicha hisobida bo`ylama kuch qiymatini ishonchlilik bo`yicha 
yuk koeffitsient γ
f
=1 ga e`tiborga olib qabul qilinadi. Poydevor tovonining qo`yilish 
chuqurligini N deb belgilab, bunda poydevor materialli va zinapoyadagi grunt vaznini 
γ
m
=20 kN/m
3
deb olinadi.