8-sinf ona tili darsligidagi mashqlar, matnlar, lug`atlar


o‘zidan keyingi bo‘lakka bitishuv yo‘li bilan tobelangan aniqlovchilarga


Download 1.22 Mb.
Pdf ko'rish
bet82/125
Sana15.06.2023
Hajmi1.22 Mb.
#1477410
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   125
Bog'liq
8-Sinf O\'QITUVCHI KITOBI

o‘zidan keyingi bo‘lakka bitishuv yo‘li bilan tobelangan aniqlovchilarga
sifatlovchi aniqlovchi deyiladi. Sifatlovchi aniqlovchi qanday, qanaqa, qancha,
nechanchi, qaysi kabi so‘roqlardan biriga javob bo‘ladi va quyidagi so‘zlar bilan
ifodalanadi: 
sifat: Yaxshi fikrlar ham eng yaxshilariga joy bo‘shatib bermog‘i lozim. (V.
Shekspir)-, 
son: Shu orada to‘rttacha samosval oldinma-ketin g‘isht to'kib ketdi. (S. Ahmad)', 
sifatdosh: Bir yil tut ekkan kishi yuz yil gavhar teradi
olmosh: Qaysi gulni yoqtirasiz?;
ot: Kumush qishdan, zumrad bahordan, qolishmaydi kuzning ziynati. 
ravish: Ko‘p odamlar bundan bexabar edi;
taqlid: Qir tomondan g‘ir-g‘ir shabada esib turibdi. 
Predmetning kirn, nima yoki qayerga mansubligi, qarashliligini bildirib, o‘zidan
keyingi bo‘lakka moslashuv yo‘li bilan tobelangan aniqlovchilarga qaratqich 
aniqlovchi deyiladi. Qaratqich aniqlovchi ot, olmosh, harakat nomi va otlashgan
so‘zlar bilan ifodalanib, kim ning, nimaning, qayerning kabi so‘roqlardan biriga 
javob bo`ladi. Oyimlarning aytishicha, keyinchalik dadamlar ham bu qilmishidan
pushaymon bo‘lganlar. (O.Yoqubov)
U hozir hammaning kallasini g‘ovlatgan shum xabarni hech o‘ylamayapti...
(A.Muxtor) 
Izohlovchi-aniqlovchi shaxs va narsani boshqa (turi, mansabi, laqabi, kasbi,
qarindoshligi kabilar) tomoni-dan nomlaydi va ot bilan ifodalanadi: dasturchi-mu- 
handis, o ‘qituvchi G ‘ulomov, Xurshid tog‘a. 
132-mashq. Yuqorida berilgan nazariy ma’lumotlarni jadval shaklida ifodalang va 
taqdimot qilshga tayyorlaning 


Aniqlovching 
turlari: 
1.Sifatlovchi 
aniqlovchi-
belgini
bildiradi 
2.Qaratqich 
aniqlovchi-
qarashlilikni 
bildiradi 
3.Izohlovchi 

Download 1.22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   125




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling