9- mavzu. Hodisalar va ularning ehtimolliklari reja

5-misol. Mergan to’rtta sohaga ajratilgan nishonga qarata o’q uzadi. O’q uzilishi – tajriba. Nishonning tayin sohasiga o’q tegishi – hodisa.

6-misol. Qutida rangli sharlar bor. Qutidan tavakkaliga bitta shar olinadi. Qutidan shar olinishi tajriba hisoblanadi. Tayin rangli shar chiqishi – hodisa.

Ta’rif. Tajribaning har qanday natijasi elementar hodisa deyiladi va orqali belgilanadi.

Ta’rif. Tajriba natijasida ro’y berishi mumkin bo’lgan barcha elementar hodisalar to’plami elementar hodisalar fazosi deyiladi va orqali belgilanadi.

Ta’rif. Agar elementar hodisalar fazosi chekli yoki sanoqli sondagi elementar hodisalardan tashkil topgan bo’lsa, u holda bu fazo sanoqli (yoki diskret) to’plam deyiladi.

Ta’rif. Agar elementar hodisalar fazosi sanoqsiz sondagi elementar hodisalardan tashkil topgan bo’lsa, u holda bu fazo uzluksiz (yoki kontinuum) to’plam deyiladi.

7-misol. Katakdan tavakkaliga tanlangan quyonning jinsini aniqlash tajribasi uchun elementar hodisalar fazosini tuzing.

Yechish. Bu tajribada elementar hodisalar fazosi quyidagicha bo’ladi:

bu yerda quyonning erkak, quyonning urg’ochi ekanligini bildiradi.

8-misol. Agar Shavkat lahzali lotereya chiptasidagi uchta raqamni tavakkaliga tanlasa, bu tajribaning elementar hodisalar fazosini tuzing.

Yechish. Bu tajribaning elementar hodisalar fazosi quyidagicha bo’ladi:



9-misol. Bittasi qizil va bittasi yashil rangda bo’lgan bir juft o’yin soqqasini tashlash tajribasidagi elementar hodisalar fazosini tuzing.

Yechish. Bu tajribaning elementar hodisalar fazosi quyidagicha bo’ladi:

to’plamni quyidagicha ham yozish mumkin:

bu yerda qizil rangdagi o’yin soqqasida tushgan ochkoni, esa yashil rangdagi o’yin soqqasida tushgan ochkoni bildiradi.