9-14-laboratoriya

Nazorat savollari

1. 
   Hissoblagich haqida tushuncha bering
   
2. 
   Ketma–ketlihisoblagichlarni ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering
   
3. 
   Ayiruvchi hisoblagichlar ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering.
   
4. 
   Ixtiyoriy sanoq moduliga ega bo`lgan ketma-ketlihisoblagichlar ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering.
   
5. 
   Reversivhisoblagichlar ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering.
   
6. 
   Parallelhisoblagichlar ishlash prinsipi bo’yicha tushuncha bering
   

2. Soddalik uchun statik boshqaruvli uchta triggerdan tashkil topgan jamlovchi hisoblagich ishini ko`rib chiqamiz. Bunday hisoblagichning o`tishlar jadvali 21.1-jadvalda, uning funksional sxemasi esa 1.1-rasmda keltirilgan. Odatda, triggerlar, demak hisob­lagichlar VA, qo`shimcha hisoblagich chiqishlarida oldindan belgilangan sonni o`rnatuvchi So`rnatish kirishiga yoki hisoblagichni dastlabki holatiga qaytaruvchi signal beruvchi R olib tashlash kirishlariga ega.

3. Statik boshqaruvli triggerlardaSchiqishning T₀ aktiv mantiqiy darajasi bo`lib mantiqiy bir signali hisoblanadi. Shuning uchun buQ<sub>1</sub>Q<sub>2</sub>Q<sub>3</sub>0 ni o`rnatishsignal berilishi davomida trigger S kirishdagi xalaqitlarni (shovqinlarni) bemalol qabul qilishi mumkin. Yolg`on ishga tushib ketishni bartaraf etish uchun Skirishda signal mavjud bo`lgan vaqt mobaynidaSma’lumot kirishida signal mantiqiy 0 ga teng miqdorda o`zgarishsiz qolishi kerak. Amalda bu talab raqamli qurilmaning murakkablashib ketishiga olib keladi.

4. Bir necha triggerli chastotani, ikkiga bo`lish sxemalarini ketma-ket ulab, ikkilikma’lumotlaminafaqat saqlash, balki chastotani bo<sup>`</sup>lish va uning kirishiga kelayotgan impulslarni sanash uchun ishlatish mumkin. Agar qurilma uning kirishlariga berilayotgan impulslarni hisoblashni amalga oshirsa, bu qurilma hisoblagich deb, agar chastota bo<sup>`</sup>lishlarini hisoblasa chastota bo`luvchi deb ataladi. Hisob natijalari hisoblagich chiqishida ikkilik son ko`ri- nishida berilgan kod va talab etilyotgan vaqt davomida saqlanishi mumkin.

Hisoblagichlar va chastota bo`luvchilari EHM va boshqa raqamli avtomat qurilmalari, VAda aloqa va nazorat-o`lchov apparaturasida hisob-kitob amallarini boshqarishda keng qo`llaniladi.
Hisobot mazmuni