9-ma`ruza Mavzu: Kon transport mashinalari. Umumiy tushunchalar. Uzluksiz transport mashinalari

КОНВЕЙЕРЛАР
Кучириш усули билан силжитувчи
Булгалантириш усули 
билан силжитувчи
Инерция кучи 
билан силжитувчи
Т
еб
ра
ни
ш
л
и
К
ур
ак
л
и
В
и
нт
л
и
С
и
л
ки
ни
ш
л
и
Л
ен
та
- 
за
нж
и
рл
и
Л
ен
та
л
и
Ч
ўм
и
чл
и
Л
ен
та
- 
ка
на
тл
и
П
л
ас
ти
на
л
и
Э
л
ев
ат
ор
л
ар
Ч
ай
қа
л
и
ш
л
и
3-rasm. Konveyerlar sinflanishi sxemasi 
Elevatorlar va cho‘michli konveyerlar ko‘proq boyitish fabrikalarida 
ishlatiladi. Tebranishli, chayqalishli va silkinishli konveyerlar hozirgi kunda 
faqatgina boyitish fabrikalarida, saralash punktlarida ta’minlovchi vazivasida 
ishlatilishi mumkin. 
Konveyer transporti kon korxonalarida foydali qazilmalarni zaboydan yer osti 
yoki ochiq kon lahimlari bo‘ylab va undan keyin kon tepasidan boyitish fabrikasi 
yoki temir yo‘l vagonlariga yuklash punktigacha, tog‘ jinslarini esa ag‘darmagacha 
tashish uchun xizmat qiladi.
Yer osti konveyer transportining yana bir hususiyati, ayniqsa, zaboyda va 
unga bevosita yaqin joylashgan lahimda - uning jihozlarini jilishi, konveyer 
qurilmalarining surilishi va zaboyning jilishiga qarab ularni uzaytirilishi yoki 
qisqartirilishi. Bularning hammasi konveyer transportining konstruksiyasiga maxsus 
talabalar qo‘yadi va ularni ishlatishni ancha murakkablashtiradi. 

---

Misol tariqasida 4 – rasmda lava bilan konveyerli lahimni tutashgan joyida 
transport qurilmalarining ishlash sxemalari keltirilgan. 
Birinchi sxemada (4, a - rasm) teleskop ko‘rinishidagi konveyer va uning 
orqasiga qo‘shimcha qo‘yilgan yuktushirgich - yukortkich (peregrujatel) dan iborat 
teleskopik majmua qo‘llanilgan, bunda A-tasmaning ortiqchasini qirqib 
tashlamasdan konveyer liniyasi qisqarishining kattaligi. Bu sxemada konveyer 
uzunligi kamaygan holda tasmaning uzunligi kamaymayalgi. 
Ikkinchi sxemada (4, 

- rasm) oddiy tasmali konveyer va unga ko‘mir 
yuklovchi surilma yuktushirgich – yukortkich qo‘llanilgan. 
Bu sxemada lava surilishi natijasida uzunligi o‘zgarmaydi, yuktushirgich – 
yukortkich esa surilib konveyer tasmasining ustiga chiqib boradi. Bunda V – 
konveyerni qisqartirmasdan turib konveyer liniyasi qisqarishining kattaligi.
4-rasm. Lava bilan konveyerli lahimni tutashgan joyida transport
qurilmalarining ishlash sxemalari