9-maruza: uch fazali va mahsus transformatorlar reja: Uch fаzаli trаnsformаtor; Аvtotrаnsformаtorlаr

Iste’mol-
chiga
9.4-rasm.
4. Pаyvаndlаsh trаnsformаtori 
Payvandlash transformatori metall buyumlarni, konstruktsiyalarni va 
hokazolarni eritib, oʼzaro ulash uchun xizmat qiladi. 9.5-rasmda payvandlash 
transformatorining printsipial sxemasi koʼrsatilgan. U transformator 1, drossel 2, 
yakor 3, elektrod 4, payvandlanadigan buyum 5, drossel bilan yakor orasidagi 
tirqish 6 dan iborat. Payvand sifatli boʼlishi uchun elektr yoy barqaror yonishi 
kerak. Buning uchun payvandlash jarayonida payvandlash toki qiymat jihatdan 
oʼzgarishsiz boʼlishi lozim. Payvandlash toki drossel 2 bilan yakor 3 orasidagi 
tirqish 6 ni oʼzgartirish orqali rostlanadi. Tirqish ortganda drossel chulgʼamining 
induktiv qarshiligi kamayib, payvandlash toki koʼpayadi va aksincha. 
Qisqa tutashuv boʼlganda drossel elektr yoy va transformatorning tokini 
cheklaydi. 
Transformator salt ishlaganda 
V, nominal yuklama bilan 
ishlaganda esa 30 V ni tashkil etadi. 

---

7 
1
w
2
w
1
U
1
2
3
4
5
6
9.5-rasm.
Nazorat savolari: 
1. Uch fazali transformatorning umumiy tuzilishi va vazifasini bayon eting. 
2. 
Amalda uch fazali transformatorlarning chulg‘amlarini biriktirishning 
qanday sxemalari qo’llanadi va nima sababdan? 
3. 
Uch fazali transformator chulg‘amlarining biriktirish gruppasi nima va 
undan foydalanish sababi nimada? 
4. 
Uch fazali transformatorning chulg‘amlari turlicha sxemada 
biriktirilganda transformatsiya koeffitsienti qanday aniqlanadi? 
5. 
Avtotransformatorlarning vazifalari nimalardan iborat? 
6. 
Tok transformatori tarmoqga qandanday ulanadi? 
7. Transformator chulg‘amlarining uchlarini belgilash qanday bajariladi?