9-Ma’ruza. Zamonaviy dasturlash texnologiyalari

VIZUAL DASTURLASH TILLARI 
Vizual dasturlash tillari boshlang‘ich kodlarni yaratish uchun grafik va vizual 
interfeyslardan foydalanadi. Grafik interfeys dasturlashning vizual muhitida (VPE) dasturchiga 
dastur ishlab chiqishida obyektlar shaklida xizmat qiladi. Vizual dasturlash tiliga Alisa, 
Mindscript va ProGraf (Alice, Mindscript, and Prograph) lar kiradi.
DELPHI dasturlash tili
Borland Delphi RAD muhitida veb-ilovalar va katta hajmli, korporativ qurilishlar uchun 
mos keluvchi juda kuchli dastur hisoblanadi 
Dasturchilar Delphi dasturidan Windows, Linux va .NET platformasi uchun dasturlar 
yaratishda foydalanadilar. 

---

Turli platformalar uchun qaysi dasturlash tillari ishlatilishi haqida Tiobe dasturchilar 
hamjamiyati 2021 yilning aprel oyi holatiga kо‘ra tillarning ommabopligi reytingini taqdim etdi. 
Kо‘rib turganingizdek, uchli uchlikni 2020 yilning eng yaxshi dasturlash tili deya e’tirof 
etilgan Python yakunlab bermoqda. 
о‘tgan asrning 50-yillari oxirida yaratilgan Fortran dasturlash tili kutilmaganda yana 
ommalasha boshlagan – yigirmata nomdan iborat ushbu rо‘yxatga kirib olgan. Tiobe vakillari 
buni ilmiy hisob-kitoblarga bо‘lgan talabning о‘sgani bilan bog‘lashmoqda. 
IBM tomonidan yaratilgan Fortran dunyoda birinchi tijoriy dasturlash tili bо‘lib, 
assemblera tiliga muqobil sifatida maydonga tushgan. 2002 yili u ommaboplik reytingida 10-
о‘ringa chiqqan, lekin shundan sо‘ng urfdan qolib, yaqinlargacha 34-о‘rinda edi. 
Java virtual mashinasi (JVM)da ishlovchi Groovy dasturlash tilining ham ommabopligi 
oshib bormoqda. О‘tgan bir yil mobaynida u 48-о‘rindan 17-pog‘onagacha kо‘tarilib olgan. 
Objective-C dasturlash tili esa eng ommaboplar yigirmataligini tark etgan. 

---

Dasturchi bо‘lish uchun olti yо‘l: 

Web dasturlash 

Desktop(ish stoli kompyuterlari uchun) ilovalarini dasturlash 

Taqsimlangan ilovalarni dasturlash 

Dasturiy vositalar(Library/Platform/Framework/Core)ni dasturlash 

Tizimli dasturlash 

Ilmiy dasturlash 
Dasturchi bо‘lish sizning mahoratingizni kundan-kunga, yildan-yilga asta-sekin, 
bosqichma-bosqich rivojlantirib boruvchi jarayon hisoblanadi. Dasturlash qiziq va 
mukofotlaydigan(aqliy, ma’naviy va moliyaviy) jarayondir. Bu yо‘riqnoma dasturchi bо‘lishga 
oson yо‘l taqdim qilishga vada bermaydi, ammo qadamlar ketma-ketligi asosida siz zamonaviy 
dasturlash sohasida dasturchi bо‘lish haqidagi umumiy ma’lumotlarni olishingiz mumkin.