9-mavzu. Kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlarining moliyaviy faoliyati tahlili

Konsignatsiya  –  bu  shunday  usulki,  bunda  sotib  oluvchilar  tovarlar-ni  majburiyatsiz 

sotib oladilar, ya’ni tovar sotilgandan so’ng puli to’lanadi. Agar tovar sotilmay qolsa, u egasiga 

qaytarib beriladi. 

Bank krediti. Bank va boshqa kredit tashkilotlari pulni uning sohiblariga foiz to’lash 

sharti bilan o’z qo’lida  jamlaydilar va o’z  nomidan qarzga berib, foiz oladilar. Bunda  uch 

sub’ekt: 

- pul egasi; 

- kredit tashkiloti; 

- qarz oluvchining kredit aloqasi paydo bo’ladi. 

Banklar  orasida  tijorat  banklari  markaziy  bo’g’in  hisoblanadi.  O’zbekiston 

Respublikasining «Banklar va bank faoliyati» to’g’risidagi Qonuniga ko’ra, tijorat banklari 

aktsiyali, pay asosida tashkil topgan va xususiy bo’ladiki, ular «kredit hisob-kitob va o’zga 

xil bank xizmati»ni ko’rsatadilar. 

Banklar  qarzni  ishonchli, pulni samarali  ishlatishga qodir xo’jalik sub’ektlariga  qarz 

beradilar.  Ular, o’z  navbatida, bu pulni investitsiya  uchun sarflab, iqtisodiyotni o’stirishga 

erishadilar.  Bank  ishonchli  mijozlarni  tanlagan  holda,  qarzni  ularning  mol-mulki  yoxud 

boshqa  boyligi garovga  qo’yilgan sharoitda  beradi. Masalan,  bank fermerga  15000 dollar 

qarz bersa, uning garovga qo’yilgan mulki qiymati shu summadan kam bo’lmasligi kerak.