A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

4 ,3 .1 . Vasiqa
Alloh jumlai jahon egasidir, uning shon shavkati yuqori bo'lsin! (Hijriy) 
859-yil jum odi ul-oxir oyining 12-kuni.
Bayramxo'ja o 'g 'li H asan, mulkiga m utasaddiy bo'lishga haq-huquqi 
bo'lgan holda, dedi: “ Sam arqandning S o'zangaron ko'chasida joylashgan 
ikki xonalik uyimni, tahoratxona va ayvoni bilan, Ubaydullaxoja Jaloliddin 
Mahmudga sotdim .
M azkur hovli-joyning g 'arb tarafi olijanob, hurm at-eh tirom ga loyiq 
bo lgan olg'uvchining do'koni bilan tutash, shim oliy tarafi podshohlik 
yerlari va qisman A m ir S herm uham m ad xojaning uyi bilan, sharqi-janub 
arafdan esa halqa ko'ch alar bilan tutashdir.
Ushbu m ulkni, barcha haq-hu q u q lari bilan, h ozirda m uom alada
8an 1500 dinori adliyaga1 sotdim.
inori adliya — M irzo U lug'bck davrida zarb etilgan oltin tanga pul. vazni 4.4 gr.ga teng.
165

---

M azkur sado-sotiqning kafilligi o 'zim ning zim m am da.
Savdo quyidagi shaxslam ing guvohligida bo'ldi:
Abu M ansur M uham m ad;
S a’dulla M uham m ad al-lspijobiy;
Ahm ad Ali al-X orazmiy;
Xoja Sulton Jahongir o 'g 'li;
Bayramshoh Junayd R am azon o 'g 'li.
Ham m asi bo'lib 26 guvoh.” 1
4 .4 . Fors tilidagi manbalar
4 .4 .1 . «Buxoro tarixi»
“ Buxoro tarixi”, “Tarixi Narshaxiy” va “Tahqiq ul-viloyat” (“ Buxoro viloyati 
tahqiqi”) nomlari bilan mashhur bo'lgan bu asar Buxoro va Quyi Zarafshon 
vohasida joylashgan shahar va qishloqlaming jo'g'rofiy holati, aholisining VII— 
X asrlardagi ijtimoiy-siyosiy hayotini aks ettiigan qimmatli tarixiy manbadir.
Kitob m uallinning nom i qisqacha Narshaxiy (899—959) deb ataladi. 
Uning to 'liq ismi Abu Bakr M uham m ad ibn J a ’far ibn Zakariyo ibn 
Xattob ibn Shariq bo'lib, X asrda ijod qilgan buxorolik yirik tarixchi 
sifatida m ashhurdir. Tarixchi S am ’oniyning m a ’lum otiga qaraganda 
Narshaxiy asli Buxoroning Narshax (hozirgi Vobkent yonida) qishlog'idan. 
Narshaxiy o 'z asarini 944-yili yozib tugallagan.
“ Buxoro tarixi” asarining Narshaxiy yozgan arab tilidagi asli saqlanib 
qolm agan. Asar 1128-yili faig'onalik (Quva shahridan) Abunasr Ahmad 
ibn M uham m ad ibn N asr al-Q ubaviy tarafidan ilk borqisqartirilib, forsiy 
tilga taijim a qilingan. O radan taxm inan 50 yil o 'tg ach , 1178-yili kotib 
M uham m ad ibn Zufar ibn U m ar tom onidan “ Buxoro tarixi” asari ikkinchi 
m arta tah rir etildi.
“ Buxoro tarixi” asarining bizgacha yetib kelgan nusxalarida 1178—
1220-yilgi voqealar bayoni uning tarkibiga kiritib yuborilgan. Shunga 
qaraganda, N arshaxiyning asari uchinchi m arta n o m a ’lum m uharrir 
tom onidan to'ldirilgan ko'rinadi.
“ Buxoro tarixi” O 'zbekistonning arablar tom o nid an bosib