A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

ming tangaga baholangan.
«Matlab ut-tolibin* tarkibi a n ’anaga binoan m uqaddim a, xotim a va 
sakkiz bobdan iborat.
Muqaddimada a n ’anaviy fotiha va ham d-u sanolardan keyin. mazkur 
asami yozishda m uallif o 'z oldiga qo'ygan vazifalar haqida so'z yuritiladi 
va asar mundarijasi keltiriladi.
Asam ing eng qimm atli m a’lum otlar mavjud qismi - uning IV—VI11 
boblaridir.
T o 'r tin c h i b o b d a xoja S a 'd n in g k a r o m a tla r i, m o l-m u lk i va 
xizmatkorlari, XVI asm ing 80-yillarida mavjud siyosiy vaziyat haqida 
muhim m a’lum otlar keltiriladi. Aytishlaricha, xoja S a’dning Buxoro, 
Miyonqol, Samarqand. Savron, Turiciston, Axsikat, Nasaf. Hisor, Term iz, 
Qubodiyon, Balx, Badaxshon, Hirot, Marv, Murg'ob, M ehna, M ashhad, 
C hoijo'y va Andxud viloyatlarida katta m ol-m ulki, yer-suvi, ko'p sonli 
m ol-qo'ylari, do'konlari, ham m om lari, sardobalari va qullari bo'lgan.
asalan, hazrat eshonning tilga olingan viloyatlarda 2000 juft g o v 1 ekin 
yen , 2500 bosh qo'yi, 1500 oti, 12 ham m om i, I Ota sardobasi, ko'plab 
zorari, savdo do'konlari va ustaxonalari, 100 nafar quli va boshqa
83

---

boyliklari bo'lgan. U ning harbirviloyatda g'alla omborlari b o’lgan. Faqat 
Buxoroyi sharifning bir o'zida shunday omborlardan to'rttasi qurilgan 
bo'lib, ulam ing har birida 100 m ann2 g'alla saqlangan. Xoja S a’dning 
yillik daromadi 60.000 tangaga barobar bo'lgan. Hazrat xojaning m ol- 
mulkini ko'p sonli va turli lavozim dagi sarkor, vakil, daftardor, sohibi 
xiroj, kerak yaroq, bakovul, q ozi, dorug'a, mirishkor kabi mansabdorlar 
boshqarib turganlar.
T o'rtin ch i bobda keltirilgan siyosiy voqealar ichida A bdullaxon