А. Э. Тангиров бизнес ижроси ва

Жараёнларни муаммоли соҳаларга ажратиш принципи 
корхонанинг муаммоли соҳаларини аниқлашини ва уларни ушбу 
муаммолар юзага келиши мумкин бўлган фаолият турлари билан 
боғлашини таъминлайди. 
Жараёнларни корхона мақсадларига тақсимлаш принципи 
корхона мақсадларига эришишга энг катта ҳисса қўшадиган фаолият 
турларини белгилашини таъминлайди. 
Жараёнларни идентификациялаш (танлаш) натижаси - бу 
уларнинг номлари кўрсатилган жараёнлар рўйхати ва муайян 
бизнес-жараёни ўз ичига олган функцияларнинг қисқача тавсифи. 
Асосий 
функцияларни 
кўрсатиш 
бизнес-жараёнининг 
моҳиятини тушуниш учун зарурдир, чунки бизнес-жараёнининг 
номининг ўзи етарли эмас ва қарама-қарши қарашлар пайдо бўлиши 
мумкин. 
Мисол: дейлик, бизнес-жараён “Шартномаларни бошқариш” 
деб номланади ва савол туғилади: бу бизнес-жараён шартномаларни 
тақсимлаш ва шартнома мажбуриятларининг бажарилишини назорат 
қилишни ўз ичига оладими ёки уларни келишиш ва имзолаш билан 
чекланадими? Бизнес жараёнининг асосий функцияларини ажратиб 
кўрсатиш, жараённинг чегараларини ва унинг эгасини аниқлаш 
билан боғлиқ яна бир мақсад кўзланади. 

---

60 
5.2. Корхона бизнес-жараёнларини бошқариш. 
Корхонанинг 
бизнес-жараёнларини 
бошқариш 
қуйидаги 
босқичларни ўз ичига олади: 
1. Бизнес жараёнларини аниқлаш. 
2. Устувор бизнес-жараёнларини танлаш мезонларини аниқлаш. 
3. Корхона муваффақиятининг асосий омилларини аниқлаш 
(МАО). 
4. Бизнес-жараёнлари ва муваффақиятнинг асосий омилларини 
таққослаш. 
5. Бизнес-жараёнларининг аҳамиятини баҳолаш. 
6. Муаммоли бизнес-жараёнлар даражасини баҳолаш. 
7. Бизнес-жараёнларни рейтинг матрицасини ишлаб чиқиш. 
8. Бизнес-жараёнига ўзгартиришлар киритиш имкониятини 
баҳолаш 
9. Устувор бизнес-жараёнларини тартиблаш ва танлаш. 
10. Бизнес-жараёни учун жавобгарлик матрицасини ишлаб 
чиқиш. 
Бизнес жараёнларини аниқлаш ва аниқлашдан кейин бизнес-
жараёнларининг аҳамияти баҳоланади. 
Бунинг учун классик ёндашув қўлланилади, унга кўра 
муҳимликни аниқлашда биринчи қадам корхона муваффақиятининг 
асосий омилларини - МАОни аниқлашдир. Стратегияни ишлаб 
чиқишда корхона ўз миссиясини шакллантириши керак, шундан 
сўнг у стратегик мақсадларга бўлинади. Барча тузилган 
мақсадлардан саккизта энг муҳими танлаб олинади, улар муҳим 
муваффақият омиллари деб аталади.