A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov neft va gaz qazib olish texnologiyalari

Qatlam va quduqlarning gidrodinamik parametrlari

Neft va gaz konlarini loyihalash va ishlatishdagi ko‗pgina vazifalarni yechishda shuningdek alohida quduqlarni rejim o‗rnatib ishlatishda qatlam va quduqlar gidrodinamik xususiyatlarini namoyon qiladigan parametrlarini gidroo‗tkazuvchanlik, p‘ezoo‗tkazuvchanlik, quduq gidrodinamik mukammalliklarni aniqlash zarur bo‗ladi.

1. 
   Quduqning mahsuldorlik koeffitsienti – quduq debitining Q qatlam va quduq tubi bosim (P_q-P_q.t) lari farqining nisbatiga teng. Bu debitga bog‗liq holda qatlamga depressiya berish natijasida quduq debitini qanchaga o‗zgartirish mumkinligini ko‗rsatadi.
   

(7.1.)

O‗lchov birliklari:
Dyupyui formulasiga asosan mahsuldorlik koeffitsienti quyidagi formulaga ega bo‗ladi:

(7.2)

Haydovchi quduqlar uchun anologik koeffitsienti – haydovchi quduqlar qabul qiluvchanligi aniqlanadi:

Bu erda, Q_c-quduqqa haydaladigan suv miqdori.

2. 
   Qatlamning gidroo‘tkazuvchanlik koeffitsienti:
   

(7.3.)
(7.4.)

O‗lchov birliklari:
Mahsuldorlik koeffitsienti (K) va gidroo‗tkazuvchanlik koeffitsienti (ε) bir biriga bog‗liq holda:

(7.5.)

3. 
   Qatlamda suyuqlikning harakatchanligi k/μ:
   

Bu parametrni aniqlash quduqqa neft oqimi olinayotganda uning tarkibida mexanik jinslar mavjud bo‗lganda (anomal va yuqori anomal qovushqoq neftlar) zarur bo‗ladi.
O‗lchov birliklari:

4. 
   Qatlam o‘tkazuvchanlik koeffitsienti k – tog‗ jinsi g‗ovak muhitining muhim gidrodinamik xususiyati bo‗lib, g‗ovak kanallar bo‗ylab bir hajmdagi maydonda filtrlanish jarayonini xarakterlaydi.
   

O‗lchov birliklari: [k]=m², mkm², D, mD. 1D=1000 mD=1,02 mkm²=1,02•10^-12m².
O‗tkazuvchanlik koeffitsienti (k) ni aniqlash usullari:
- laboratoriya usuli – (ℓ) uzunlikka ega bo‗lgan namuna (F) ko‗ndalang kesim yuzasining g‗ovak qismidan (∆P) bosimlar farqiga ko‗ra (namunaning

kirishdagi P₁ va chiqishdagi P₂) oqib yoki sizib o‗tayotgan (μ) qovushqoqlikka ega bo‗lgan (Q) suyuqlik yoki gaz miqdori aniqlanadi: