A. J. Tuychiyev Iqtisoiyot fanlari doktori, professor

hujjatlar to’plami zarur. Bunday to’plam tekshirilayotgan korxonaning o’ziga xos 
jihatlarini hisobga olgan holda shakllantiriladi.
 
17.2. Ta’sis hujjatlarini tekshirish
. 
Auditor ta’sis hujjatlarini tekshirishda quyidagilarni aniqlaydi: 
- 
ta’sis hujjatlarida qanday faoliyat turlari ko’zda tutilgan; 
- 
haqiqatda amalga oshirayotgan faoliyat turlarining ta’sis hujjatlariga 
muvofiqligi; 
- 
O’zbekiston Respublikasining «Ayrim faoliyat turlarini litsenziyalash 
to’g’risida»gi qonuniga muvofiq litsenziyalanishi lozim bo’lgan faoliyat turlari va 
litsenziyalarning mavjudligi.
Litsenziyalanishi lozim bo’lgan faoliyat turlari bo’yicha litsenziyalar 
mavjudligi va ularning amal qilish muddatlari tekshiriladi. Chunki, korxona 
bunday faoliyat turlari bilan shug’ullanish huquqiga litsenziya olingan yoki unda 
ko’rsatilgan vaqtdan boshlab ega bo’ladi va ushbu huquq litsenziya amal qilish 
muddati o’tishi bilan to’xtatiladi. Tegishli litsenziyalarga ega bo’lmasdan amalga 
oshirilgan faoliyat turlari noqonuniy hisoblanadi. Agar korxona bitta ta’sischi 
tomonidan tashkil etilgan bo’lsa, bunda u mazkur ta’sischi tomonidan 
tasdiqlangan, tegishli hoqimiyat organidan ro’yxatdan o’tgan va notarial idora 
tomonidan tasdiqlangan ustav asosida faoliyat ko’rsatadi. Ta’sis hujjatlari bilan 
tanishish auditorga mulk egasi kim ekanligini va kimning manfaati uchun 
tekshiruv o’tkazilayotganligini aniqlashga imkon beradi.
Agar korxona bir necha ta’sischilar tomonidan tashkil etilgan bo’lsa, u holda 
ta’sis shartnomasi tuzilishi lozim, ustav esa ta’sischilar tomonidan tasdiqlangan 
bo’lishi lozim. Masalan, mas’uliyati cheklangan jamiyatlar (MChJ) barcha 
ta’sischilar tomonidan imzolangan ta’sis shartnomasi va ustav asosida tashkil 
etiladi va faoliyat ko’rsatadi.
Auditor tegishli ta’sis hujjatlarining mavjudligini va ularni tasdiqlash hamda 
davlat ro’yxatidan o’tkazish qoidalariga rioya qilinishini aniqlaydi. Korxona 

---

387 
ta’sischilar tomonidan uni tashkil etish to’g’risidagi qaror qabul qilingan vaqtdan 
boshlab emas, balki davlat ro’yxatidan o’tgan kundan boshlab yuridik shaxs 
maqomiga ega bo’lgan deb hisoblanadi. Shu boisdan, davlat ro’yxatidan