A k a d e m n a s h r

Kun
Pul miqdori
Og'irligi
1-kun
1 brass
5g
2-kuh
2 brass
10 g
3-kun
4 brass
20 g
4-kun
8 brass
40 g
5-kun
16 brass
80 g
6-kun
32 brass
160 g
7-kun
64 brass
320 g
O-KUII
1^.0 Uiaoca
Utu ^
9-kun
256 brass
1 kg 280 g
10-kun
512 brass
2 kg 560 g
11-kun
1024 brass
5 kg 120 g
12-kun
2048 brass
10 kg 240 g
13-kun
4096 brass
20 kg 480 g
14-kun
8192 brass
40 kg 960 g
15-kun
16 384 brass
81 kg 920 g
16-kun
32 768 brass
163 kg 840 g
17-kun
65 536 brass
327 kg 680 g
18-kun
131 072 brass
655 kg 360 g
Bunday qonuniyat asosidagi sonlarning yig'indisini qanday 
osongina hisoblab chiqish mumkinligini bilamiz: ikkinchi ustun- 
cha uchun yig'indi («Foydali bitim» hikoyasida ko'rsatilgan 
qoidaga muvofiq) 262 143 ga teng. Terensiy imperatordan bir 
million dinor, ya’ni 5 000 000 brass so’ragandi. Demak, u so'ra- 
ganidan 5 000 000 : 262 143 = 19 marta kam pul olgan.
37

---

5-BOB 
QIZIQARLI MASALALAR
UCH DEHQON
Uchta dehqon ovqatlanish uchun oshxonaga kirishdi va beka- 
ga kartoshka pishirib kelishini aytishdi. Lekin rosa charchaganlari 
uchun taom tayyor bo'lgunicha o'tirgan joylarida uxlab qolishdi. 
Века kartoshkalarni pishirib keldi va ularni uyg'otmay, stol ustiga 
qo'yib ketdi. Birinchi dehqon to'satdan uyg'onib qarasa, sherik- 
lari uxlab yotibdi va stol ustida pishirilgan kartoshkalar turibdi. U 
sheriklarini uyg‘otmadi-da, kartoshkalarni sanab, o‘z tegishini yedi 
va yana uxlab qoldi. Hech qancha vaqt o'tmay ikkinchi dehqon 
uyg'ondi va bir sherigi ovqatlanib bo'lganidan xabari yo‘q, qol-
yc»n rvctiludiiiscMcntii oai.uL, 
yccf: 
v 
"vioh
Uchinchi dehqon ham uyg'onib, o'zini birinchi uyg‘ongan deb o'yla- 
di, kartoshkalarni sanab, shuning uchdan birini yedi. Shunda uning 
sheriklari uyg'onib qolishdi-yu bo'lgan voqeadan hamma xabardor 
bo'ldi. Bu paytga kelib dasturxonda 8 kartoshka qolgandi.
Века stol ustiga qancha kartoshka keltirib qo'yganini, har bir 
dehqon nechtadan kartoshka yeganini hamda yeyilgan kartoshka­
lar teng miqdorda bo'lishi uchun har biri yana qanchadan yeyishi 
lozimligini aniqlang.