A. M. Mannonov n. A. Abdullayev r. R. Rashidov
Rubin, B. The Fragmentation o f Afghanistan: State Formation and
Download 184 Kb. Pdf ko'rish
|
Afg\'oniston tarixi. Mannonov A.M, Abdullayev N.A, Rashidov R.R (1)
|
97
Rubin, B. The Fragmentation o f Afghanistan: State Formation and Collapse in the International System. - London: Yale University Press, 2002. - P 273-274. boMinib ketdi. Jumladan, poytaxt Kobul va mamlakat shimoliy- sharqi prezident B.Rabboniyni qo‘llab-quvvatlovchi A.Mas’ud nazoratida bo‘lsa, markazi Hirot bo‘lgan mamlakat shimoliy- g'arbi Afg‘oniston Islom Jamiyati a’zosi hisoblanmish Ismoilxon nazoratida, markazi Mozori Sharif bo‘lgan mamlakat shimolidagi to‘rtta viloyat (Balx, Juzjon, Faryob, Qunduz) general A.Do‘stum nazoratida edi. Shuningdek, Bag‘lon viloyatida Sayyid Mansur No- diriy, Nangarxor viloyatida Hoji Abdulqodir, G‘aznada Qori Bobo, Qandahorda mavlaviy Oxundzoda, Gardezda Jaloliddin Haqqoniy kabi mujohidlar yetakchilari yoki dala qo‘mondonlari (inglizcha - war lord) mustahkam o‘mashdilar va ushbu hududlarda oliy hoki miyatni amalga oshirib keldilar. Afg‘onistondagi vaziyat qo‘shni davlatlarga va mintaqadagi siyosiy jarayonlarga muayyan darajada ta’sir ko‘rsatmay qolmas edi. Xususan, 1993-yil boshida Afg'onistonda yuzaga kelgan siyo siy vaziyat Rossiya va Markaziy Osiyo mamlakatlari uchun man- faatli emas edi. Biroq, mazkur chigal vaziyat manfaatlari to‘qnash kelayotgan boshqa tomonlami qoniqtirardi. Birinchidan, Afg‘onistondagi ichki siyosiy kurashda A.Do‘stum va Rabboniy-Mas’udning soxta davlat tuzilmalari sobiq Sovet It tifoqi hududida tuzilgan Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi (MDH) janubiy chegaralarini Afg‘onistondagi urush tazyiqidan muhofaza qiluvchi bufer rolini o‘ynardi98. Ikkinchidan, Naj ibullo rej imi qulagandan so ‘ ng pushtun millatiga mansub mujohidlar saflaridagi harbiy dala qo‘mondonlarining ko‘pchiligi yagona afg‘on davlati uchun kurashishdan ko‘ra o‘z qa bilasi yoki hududi doirasida to‘liq mustaqillikni afzal ko‘rishdi. Uchinchidan, XX asr 90-yillari boshida AQSH afg‘on mojarosi bilan qiziqmay qo‘ydi. Buni “sovuq urush”da erishilgan g‘alaba va Sovet davlati parchalanganidan keyin Afg‘onistondagi mojaro global siyosiy va mafkuraviy kurash xususiyatiga ega bo‘lmay qol- gani bilan izohlash mumkin edi. Download 184 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|