A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

1 5 .4 . M enejm ent
T a s h k i l o t , d e p o . s ta n s iy a , x o h o 'q u v yu rti b o 'l s i n , h a r
q a n d a y k o r x o n a n i b o s h q a r i s h k e r a k . K o r x o n a n i b o s h q a r is h
d e g a n d a u n in g r a h b a r in in g m a ’l u m m a q s a d la rn i k o 'z la b q ila- 
d ig a n faoliyatini t u s h u n is h kerak. H o z ir d a „ b o s h q a r i s h " d e g a n
o d d iy s o 'z n i i n g liz c h a „ m e n e j m e n t " s o 'z i b ila n a ta s h o d a t 
b o 'lib q o lg an .
M e n e jm e n t — bu b o s h q a o d a m l a r n i n g m e h n a t i n i tashkil 
q ilib , q o 'y i l g a n m a q s a d l a r g a e r is h is h q o b i l iy a ti , b o s h q a r is h
m a h o r a t i . M e n e j m e n t — b u b o s h q a r i s h f a o li y a ti n i a m a l g a
o sh irish g a im k o n y a r a ta d ig a n b ilim la r do irasid ir.
Menejer 
— bu b o s h q a r is h s o h a s id a m a x su s ta y y o rg a rlik k a 
ega b o 'l g a n p r o f e s s io n a l kasb egasi — b o s h q a r u v c h i d i r . M e n e ­
j e r v a z if a e m a s , b a lk i, o 'q i t u v c h i , m u h a n d i s , is h c h i kabi 
kasbdir.
T e m i r y o 'l t r a n s p o r ti d a m e n e j e r l a r ish la y d im i?
T c m i r y o 'l t r a n s p o r ti n i n g x ilm a -x il ta s h k ilo t va x o 'ja lik la rid a
k o 'p l a b b o s h q a r u v c h i la r faoliyat k o 'r s a ta d i. U l a r o ' z d o ir a la r id a
h a r xil m u r a k k a b m a s a la va m u a m m o l a r n i hal q ila d ila r va 
ak sa riy at h o lla r d a o ' z kasbiy m a h o r a tla r ig a ta y a n a d ila r. K o 'p la b
r a h b a r l a r b o s h q a r u v c h i la v o z im ig a kasbiy b ilim la r d a n ta sh q a r i 
m a x su s ta y y o rg a rlik d a n o 'ta d ila r .
O liy o 'q u v y u rtlari va k o llejla rda t a 'l i m o la y o tg a n b a r c h a
ta l a b a la r kelgusida b o 'lg 'u s i ra h b arlard ir. Y e tu k m a 'l u m o t l i m u -
taxassisning h a r biri, ishlash jo y id a n q a t 'i n a z a r , o z m i - k o 'p m i
2 7 0

---

i s h c h i - x i z m a t c h i l a r g a r a h b a r l i k q ila d i. B o s h q a r u v d o i r a s i d a
m e n e j m e n t n i n g a m a l i y o t i n i m a l a r n i o ' z ic h ig a o la d i? U l a r
qu y id ag ilar:
1. Is h n i rejalashtirish.
2. F a o liy a tn i b o s h q a r is h .
3. T a s h k ilo t va ishlab c h iq a r is h j a r a y o n i is h tir o k c h ila r in in g
fa o liy a tin i m u v o fiq la sh tir ish .
4. Ish larn i d a lilla sh , isb o tla sh , asoslash.
5. N a z o r a t. N a z o r a t x ato va k a m c h i l i k l a m i n g o ld in i olish va 
u la rn i o ' z v a q tid a b a r t a r a f e tis h g a im k o n y a ra ta d i.
M e n e j m e n t n i n g asosiy m a s a la la r id a n biri — b u ta s h k ilo t-
ch ilik, k o r p o r a tiv m a d a n i y a td i r . T e m i r y o 'l l a r d a bu a y tilg a n la r- 
n in g k o 'p i o ' z ifo d asin i t o p a d i. Bu, avvalo, t e m i r y o 'l c h i n i n g
o ' z kasbiy b a y r a m i — t e m i r y o 'l c h i l a r k u n i n i n g m avjudligidir. 
T e m i r y o 'l c h i n i n g o ' z belgisi — e m b l e m a s i , b o s h q a r is h d a r a ja - 
sini b elgilovchi kasbiy kiyim f o r m a s i, kasbiy i n tiz o m talablari 
bo r. S h u n in g u c h u n h a m u la rg a , av v a lo , a m a l qilish va k eyin 
h a m k a s b l a r , s h o g ir d la r q a lb ig a sin g d irish lozim .
271

---