A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

Ishchi harakati m a t e r ia ll a r va y o ‘1 ustki q u rilis h i, k o 'p r i k -
lar, q u v u rla r , S M B va a lo q a , b in o va in s h o o t la r k o n s tru k s iy a - 
larini ta sh ish u c h u n y o 'l p a n ja r a la ri o ‘rnatilishi b ilan o c h ila d i. 
Ish c h i h a r a k a t i d a yoM hali b a ll a s t l a n m a g a n yoki b a lla s tn in g
b ir in c h i q u m qism i o 'r n a t il g a n boMishi m u m k i n . Y e r p o lo tn o s i 
b u p ay tg a kelib to N iq tu g a tilg a n b o i i s h i kerak. M a te r ia lla r va 
k o n s tr u k s iy a la r n i b o s h q a yoMlar b ilan ta s h is h q iy in va q im m a tli 
k e c h a d ig a n j o y la r d a p o y e z d la r n in g ishchi h a r a k a ti k a tta a h a -
m iy a tg a ega. Q u rilish p o y e z d in i n g tezligi ishchi h a r a k a ti d a v r id a
so atig a 10 k m / s o a t d a n o sh m a slig i kerak.
V aqtinchalik foydalanish d a v r id a tem iry o N q u rilish i y u k - 
larin i ta s h i s h d a n t a s h q a r i, xalq xo'jaligi yuklari va y o N o v c h i- 
larni h a m q i s m a n ta sh ish a m a lg a o sh irila d i. Bu dav rg a kelib yer 
p o l o t n o s i , su v q o c h i r g i c h q u r i l m a l a r i va s u n ’iy i n s h o o t l a r
toMiq q u r ilg a n , asosiy y o i q u m l i ballastga t o 'l i q y o tq iz ilg a n , 
a jra tish p u n k t l a r i d a yetarli yoM t a r m o q l a r i y o tq iz ilg a n , kerakli 
q u r i l m a l a r va b i n o l a r q u rilg a n , y o d l a r b o 'y l a b y o 'l belgilari, 
kerakli sig n a lla r o 'r n a t i l g a n , o 't i s h jo y la ri (p e re y e z d la r ) q u r i l ­
g a n va te g is h lic h a j i h o z l a n g a n b o 'la d i.
52

---

N azo rat savollari
1. Hozirgi me'yorlarga bin o an temiryoMlar qanday darajalar 
bo'yicha tabaqalanadi?
2. TemiryoNning trassasi, plani nima va qanday tuziladi?
3. Temiryodning bo'ylama profili qanday tuziladi, 
L i n i n g
turlari va 
qo'llanishi qanday?
4. T em iryodlar qanday loyihalanadi?
5. T em iryodlarni loyihalashda texnik-iqtisodiy izlanishlarning 
ahamiyati nimada?
6. T cm iryo‘1 loyihasi nim a uchun ko‘p variantli qilib tuziladi va 
qanday taqqoslab tanlanadi?
7. Qurilish ishlari qanday tashkil qilinadi va mexanizatsiyalashning 
ahamiyati nimada?
5 3

---