A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion
Download 6.21 Mb. Pdf ko'rish
|
Nurmurodov S.D. Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Teshikli birikmalar
- Elektr toki bilan parchinlab biriktirish
Tavrsimon birikma - bir qismning sirtiga boshqa qism to‘g‘ri
burchak ostida uchidan payvandlangan birikma (10.1 -rasm, e). Burchakli va tavrsimon birikmalar to ‘sinlar, ustunlar, sinchlar, fermalar, ramalar va boshqalarni payvandlashda keng qo‘llaniladi. Bu birikmalar tegishli birikmaning mustahkamligini oshiradi va deformatsiyalanishini kamaytiradi. Teshikli birikmalar - ustma-ust payvandlash chokining uzunligi yetarlicha mustahkam bo'lmaganda qo‘Ilaniladi. Ustqo ‘ymali birikmalardan - uchma-uch va ustma-ust payvand- lashlaming iloji bo'lmaganda foydalaniladi. 158 Bunday birikmalar, asosan, shakldor qismlami biriktirishda va uchma-uch birikmalami kuchaytirishda qoilaniladi. Elektr toki bilan parchinlab biriktirish, asosan, ustma-ust va tavr birikmalarda qoilaniladi. Shunday biriktirish orqali mustahkam, biroq zich boim agan birikmalar hosil qilinadi. Payvand choklar payvand birikmalar ko‘rinishiga hamda chok ke- simining geometrik shakliga ko‘ra uchma-uch va burchakli choklarga ajratiladi. Uchma-uch choklar uchma-uch, torets, yonlama ba’zan esa burchakli birikmalar hosil qilishda ham qo‘llaniladi. Burchakli chok ustma-ust, tavrsimon va burchakli birikmalarda mavjud boiadi. Uchma-uch choklar tashqi shakliga ko‘ra tekis yoki qavariq bo‘lishi mumkin. Burchaldi choklar botiq qilib ham bajarilishi mumkin. Qavariq chokli payvand birikmaiarga nisbatan statik yuklanishga chidamli. Biroq juda qavariq chokli payvand birikmalarda ortiqcha metall sarflanganligi uchun tejamsiz hisoblanadi. Yassi choldi uchma-uch birikmalar, botiq chokli, burchakli, tavrsimon va ustma-ust payvand birikmalar qavariq chokli birikmaiarga nisbatan dinamik (zarbli) yoki o ‘zgaruvchan yuklanishlarga chidamli boiadi. Turli payvand choklaming sifati payvandlash rejimlarining to ‘g‘ri belgilanishi va to‘g‘ri bajarilishiga ham bog‘liq. Odatda, payvand chokning sifatini tekshirish ishlari uch bosqichga boiinadi: 1. Payvandlashdan avval asosiy metall bilan chok metalining sifa tini, elektrod qoplamasini, flyuslar qanchalik to ‘g‘ri belgilanganini, chok kertimlarining qanday tayyorlanganini tekshirish hamda pay- vandchining malakasini aniqlash. 2. Payvandlashning har bir jarayoni qanday va qay rejimlarda olib borilgani, ikkinchi qatlam chokini bostirishda yuzalarning kuyindi va shlaklardan tozalangani va umuman jarayonning to ‘g ‘ri olib borilgani tekshiriladi. 3. Payvandlab boiingach, chokning sifati, tashqi va ichki yuzalari (rentgen nurlari, metallografik mikroskoplar yordamida) kuzatiladi. Payvandlangan buyumlaming sifati avvalo vizual kuzatiladi (za rur b o isa, nitrat kislotaning spirtdagi eritmasini ta ’sir ettirib lupada ko‘riladi). Bunday kuzatish bilan chokning sifatini aniqlash qiyin b o i sa (ayniqsa murakkab tuzilishlarda), boshqa usullardan foydalaniladi. Chokning puxtaligini aniqlash uchun payvandlab tayyorlangan birik- malardan olingan maxsus namunalaming cho‘zilishi, zarbga va 159 egilishga bardoshliligi sinaiadi. Zarur hollarda esa mikroskopik tekshiruvlar ham o ‘tkaziladi. Download 6.21 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling