A yuldashev

---

6Г. ? су м  
f o
- y
A. YULDASHEV
SOLIQ VA SOLIQQA 
TORTISH

---

с ю -
0 ‘ZBEKIST0N RESPUBLIKASI OUY VA 0 ‘RTA 
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
A.YO‘LDOSHEV
SOLIQ УА SOLIQQA TORTISH
( 0 ‘quv qo‘lIaoma)
O'zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus 
ta’lim vazirligi tomonidan o‘quv qo'llanma sifatida 
tavsiya etilgan
T O SH K E N T - 2007

---

Л. Y o'ldoshcv. Soliq va soliqqa tortish. «F an va texnologiya». 2007, 
I2N bet.
O 'q u v qoMlanma oliy o ‘quv yurtlarining m enejm ent (tarm oqlar 
b o ’yicha) yo'nalishi bo'y ich a bakalavriatning «Soliq va soliqqa tortish» fani 
dasturi asosida yozilgan.
QoM lanmada soliq va soliqqa to rtishning eng m uhim masalalari: 
funksiyalari, um um davlat soliqlari, m ahalliy soliqlar va yig'im lar h am da 
xorijiy m am lakatlam ing soliq tizim i kabilar yoritilgan.
Q o 'llan m a oliy o ‘quv yurtlarining bakalavriat talabalariga m o'ljal- 
langan. U n d a n am aliyotchilar va m ustaqil o 'rg an u v ch ilar ham foydala- 
nishlari m um kin.
Taqrizchilar: 
O.ABDULLAYEV - N am an g an D avlat 
universiteti professori;
I.SIR O JID D IN O V - N am an g an m uhandislik- 
pedagogika instituti dotsenti.
IS B N 9 7 8 -9 9 4 3 -1 0 -0 4 5 -9
© «Fan va texnologiya* nashriyoti, 2007-y.

---

1991-yilning 31-avgustida R espublika D avlat m ustaqilligi 
deb e ’lon 
qilingan o ‘n ikkinchi ch aqiriq Oliy majlis K engashning navbatdan tashqari 
oltin ch i sessiyasida. « 0 ‘zbekiston R espublikasining davlat m ustaqilligi asos- 
lari haqida»gi Q o n u n h am qabul qilingan edi. U shbu Q o nunning 12-m od- 
dasida: «O 'zbekiston R espublikasi m ustaqil m oliya va kredit siyosatini 
am alga oshiradi. R espublika hud u d id a undiriladigan soliq va y ig'im lar O 'z ­
bekiston R espublikasining davlat byudjeti va m ahalliy budjetlaiga tushadi», 
deb belgilab q o 'yilgan edi.
O 'zbekiston budjetining darom adlari b o zo r iqtisodiyotiga ega b archa 
m am lakatlar singari hozirgi vaqtda asosan soliqlar orqali ta ’m inlanadi.
Shuni t a ’kidlash lozim ki, O 'zbekiston R espublikasining Soliq kodeksi 
va soliq qonunchiligining shakllanganligi soliq idoralari faoliyatini tashkil 
etilgani, soliq to'lovchilari bilan ish olib borishning sam aradorligi O 'z b e- 
kistonda g 'oyat m uhim soliqlam ing byudjetga to 'la hajm da va belgilangan 
m u d d atlard a to 'la sh n i t a ’m inlashning uddasidan chiqishga im kon berm oq- 
da.
Iqtisodiyotni erkinlashtirish va islohotlam i chuqurlashtirish davlatning 
soliq siyosati bilan cham barchas bog'liqdir. H ozirgi k unda soliqlam i 
c h u q u r o ‘rganish va u la m i shakllantirish m aqsadida b ir q ato r olim larim iz 
to m o n id a n darsliklar, q o 'lla n m ala r va ilm iy m aq o lalar yozilishi soliq va 
soliqqa to rtishni takom illashtirish u ch u n m u h im ilm iy negiz b o 'lib xizm at 
qiladi.
U shbu o 'q u v q o 'lla n m a biz O 'zbekiston Respublikasidagi soliq va 
soliqqa to rtish tizim ini yoritishni to 'rtta qism ga ajratdik.
Birinchi qisra soliq nazariyasi b o 'lib , u n d a soliqlam ing iqtisodiy m o ­
hiyati, funksiyalari, soliq solish tizim i, soliq siyosati va iqtisodiyotni bar- 
qarorlashtirishdagi soliqlam ing roli ko'rsatilgan.