A yuldashev

TAKRORLASH U C H U N SAVOLLAR
I Aksiz solig'i qanday soliqlar tarkibiga kiradi?
2. Aksiz solig'ining mohiyati nim adan iborat?
3. Aksiz solig'ining obyekti?
4. Aksiz solig'i stavkalari?
5. Aksiz solig'ining to'lash tartibi nimadan iborat?
77

---

X
bob. YER O STI BOYLIKLARIDAN FOYDALANGANLIK 
U C H U N VA SU V RESURSLARDAN FOYDALANGANLIK U C H U N  
SO L IQ N IN G MOHIYATI VA UNI H ISO B L A SH TARTIBI
l - § . Yer osti boyliklaridan foydalanganligi uchun soliqning 
mohiyati va ahamiyati
Yer ostidan foydalanganlik uchun soliqni 0 ‘zbekiston Respublikasi 
hududida foydali qazilmalar qazib olishni, shuningdek, foydali qazilmalar 
qazib olish bilan bog‘lik bo'lm agan yer osti inshootlari qurish va ulardan 
foydalanishni amalga oshiruvchi korxona, tashkilot, firmalar va fuqarolar 
to'laydilar.
Yer ostidan foydalanganlik uchun soliq solish obyektlari quyidagi- 
lardan iborat:
- foydali qazilmalar (shu jum ladan, qo'shilib chiqadigan qazilmalar va 
qimmatli komponentlar) qazib olish hajmi;
- texnogen hosilalaming (mineral xomashyo qazib olish va ulami qay- 
a ishlash chiqindilaming) hajmi;
- foydali qazilmalar qazib olish bilan bog'lik bo'lm agan yer osti in- 
shootari hajmi;
- to'plangan rangli toshlar xomashyosi, paleontologiya qoldiqlari va 
boshqa geologik kolleksiya materiallari, namunalarini hisobga olingan 
qiymati.
Yer ostidan foydalanganlik uchun soliqdan quyidagilar ozod qilinadi:
- yer qa’rini geologik jihatdan o'rganuvchi shaxslar;
- geologiya, mineralogiya va boshqa alohida qo'riqlanadigan tabiiy 
hududlarda ilmiy ishlar olib boruvchi shaxslar;
- xo'jalik va maishiy ehtiyojlari uchun o'zlariga berilgan yer uchast- 
kalari doirasida belgilangan tartibda keng tarqalgan foydali qazilmalar, 
qazib olishni hamda yer ostidan foydalanuvchilar.
Soliq to'lovchilar yer ostidan foydalanganlik uchun soliq bo'yicha 
hisob-kitoblarini soliq organlariga quyidagi tartibda taqdim etadilar:
- foydali qazilmalar qazib olganlik va texnogen hosilalaridan foyda­
langanlik uchun-yilning har choragida, yil choragi bo'yicha moliyaviy 
•hisobotlami taqdim etish uchun belgilangan m uddatdan kechiktirmay;
- mineral xomashyo qazib olish va uni qayta ishlash bilan bog'lik 
bo'lm agan holda yer q a’ridan foydalanganlik uchun - bir yilda bir maro- 
taba, yillik moliyaviy hisobotlami taqdim etish uchun belgilangan m ud­
datdan kechiktirmay.
Yer ostidan foydalanganlik uchun soliq:
78

---

-
foydali qazilmalar qazib olganlik va texnogen xosilalardan foydalan- 
ganlik uchun har oyda hisobot oydan keyingi oyning 20 - kuniga;
- qolgan hollarda-yilning har choragida, yil choraklari bo'yicha va yillik 
hisobotlarini topshirish muddatlarida to'lanadi.