Abduhamitov geografik atamalar va tushunchalar
Download 0.77 Mb.
|
Geografiya atamalari.2003
- Bu sahifa navigatsiya:
- Gravitatsion voronkalar
- Grek olovi
- Grunt yo’llar
- Gumanitar fan
- Gumbazsimon tog’lar
- Gumid zona
Gradus turi – geografik karta va globuslarda paralellar va meridianlarning bir-birlari bilan kesishishidan xosil bulgan tur.
Granit- inturiziv magmatik tog’ jinsi. Grass - “qultim”, ”bo’lak”. O’rta asrlarda Hindistonda inom etilgan yer-mulk. Gravitatsion voronkalar - yer osti bo’shliqlari tomlarining qulashidan hosil bo’ladi. Qulab tushgan mahsulotlar voronkaning pastki qismini to’ldiradi. Ochiq karstda o’pirilish faqat karstlanuvchi jinslarning o’z ichiga oladi. Chimli karstda esa tuproq-o’simliklar ko’lami ham birgalikda o’piriladi. Yopiq karstda suvda erimaydigan jinslarning qulashi kuzatiladi. Grek olovi - neft va smola aralashmasidan tyyorlangan olov. Olovning “kuchi” uning suv bilan o’chirib bo’lmasligida edi. Grunt suvlari - yer yuzasi bilan birinchi suv o’tkazmaydigan qatlam ustidagi suvlardir. Ular g’ovakli jinslar (qum, shag’al, lyoss) orasida ko’proq uchraydi. Grunt yo’llar – qattiq qoplamali bo’lmagan avtomabil va ot arava yurish uchun yaroqli bo’lgan yo’llar. Gudrozel – bir necha vazifaning bajaruvchi gidra inshoat mazmuni energetika transpor suv olish. Gumanitar - fransuscha insoniy tabiat bilimlilik, inson shaxsiga inson huquq va manfatlariga oidlikni anglatuvchi tushuncha. Gumanitar fan - inson va uning hayotini madanyatini o’rganuvchi fanlar (tarix, falsafa, tilshunoslik, adabiyot.) Gumanizm - insonni birinchi o’rinda ko’ruvchi, uning qadr-qimmati inson kamoloti uchun zarur shart-sharoit yaratib berishini talab qiluvchi, inson hayotni qadirlovchi g’oyalar tizmi. Gumbazsimon tog’lar – yer po’sti qattiq bo’lib, uning yoriqlari yer sirtiga yetib bormagan. Bu holda magma to’xtab qotib qoladi. Lekin magma yer yuziga chiqmasa ham, u yer po’stidagi cho’kindi jinslarni yuqoriga ko’taradi. Natijada gumbazsimon tog’lar vujudga keladi. Gumid zona - yog’in ko’p tushadigan namgarchilik yetarli bo’lagan: hududlar ekvatorial zo’naga aytiladi. Gumus - yunoncha, xumus- yer, tuproq (chiqindi). Tuproqnong asosiy organik moddasi, chirindisi. Rangi qoramtir. Organik moddalar qoldiqlarining chirishidan hosil bo’ladi. G. turli tuproqlarda turli miqdorda, asosan, yuqori qatlamda, ya’ni chirindilar qatlamida to’planadi. Masalan, qora tuproqlarda 9-12%, ayrim joylarda 30%gacha, bo’z tuproqlarda 1-2% bo’ladi. Tuproqlarning tabiiy unumdarligi ko’p hollarda G. miqdoriga bog’liq. Download 0.77 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling