Abduhamitov geografik atamalar va tushunchalar


Download 0.77 Mb.
bet95/127
Sana07.03.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1247552
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   127
Bog'liq
Geografiya atamalari.2003

Reforma(fr) - isloh qilish, o’zgarish.
Reformizm-ijtimoiy harakatga qarshilik qiluvchi og’machi oqim.
Reg – O’rta Osiyodagi qumli hududi.
Regent(lot) - monarxiya davlatlarida muvaqqat hukmdor, vaqtincha podsho.
Region - lotincha regio- mamlakat, viloyat, hudud. O’ziga xos yirik hudud, maydon. Tabiiy geografik rayonlashtirishda har qanday yirik taksanomik birklik. O’zbek tilida hudud atamasi ifodalash mumkin.
Registon - qumli joy, qumli yer. Joy nomi sifatida ham qo’llaniladi. O’rta Osiyoning ko’p yirik shaharlarida qadimda markaziy maydonga qum to’shalib, maydon registon deb atalgan. Maslan, Samarqanddagi Registon.
Regresiv – aholi ichida qariyalar salmog’ini oshib ketishi.
Regressiv - (lotincha - teskari harakat, chekinish, orqaga qaytmoq) eroziya daryo quyilishidan (mansabidan) manbasi tomon yo’nalgan bo’ladi.
Regressiya – quruqlikning ko’tarilishi yoki okean suvining kamayishi tufayli dengiz suvining uzoq vaqt davomida quruqlikdan chekinishi.
Reindustrial – ko’plab dunyo ahamyatiga ega bo’lgan korxonalar va ishlab chiqarish jamlanmasi bir tarmoqa to’planishi, bunga manopoliyalarning ahamyati katta bo’ladi. Shunday manopoliyalarning asosiy shakli – transmiliy korparatsiyasidir (TMK) TMK ning asosiy korxonasi 75 ming, uning xorijdagi filiallari 700 mingni tashqil, etsa ham, ularni atiga 400-500 tasi johon xojaligida asosiy o’rin egalaydi. Reindusturyal mamlakatga GFR kiradi.
Rekreatsiya - loyincha rekreatio- tiklash, hordiq. Kishilarning mehnatdan charchog’ini qoldirish, kuch-quvvatini tiklash, hordiq chiqarish. Rekreatsiya sharoiti hordiq chiqarishga xizmat qiluvchi shart-sharoitlar: dam olish uylari, bog’lar, isterohat joylari va hokazo.
Rekrut(nem) - rus, fransuz, nemis armiyalarida xizmat o’tovchi yollanma soldat.
Rektor - unversitet boshlig’i.
Rekultivatsiya – buzilgan yerlarni qayta tiklash.
Rel’ef - (fransuzcha-ko’taraman, do’ng), yasi shakli, kattaligi, kelib chiqishi, yoshi va rivojlanish tarixi turlicha bo’lgan litosfera yuzasining geometrik shakllari yig’indisidir.
Relef genezisi – relefning planetalar, mega va makroshaklari, ayrim hollarda mezoshakllari endogen, kichik shakllari esa ekzogen genezisiga ega. Ekzogen jarayonlar o’z faoliyatida endogen relefini murakkablashtiradi yoki soddalashtiradi. Ayrim hollarda ekzogen agentlar, endogen shakllarini murakkablashtirib o’ziga xos mezo va mikrorelef shakllarini vujudga keltiradi, boshqalar esa endogen jarayonlar yaratgan notekisliklarni tekislaydi, ekzogen jarayonlar endogen relefni ko’mib yuborish yoki akkumlyativ shakllar bilan murakkablashtirish mumkin.

Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   127




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling