Abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti

1.5.1 – shakl. Pedagogik ta’sir usullarining umumiy ko’rinishi.

Murabbiy va tarbiyachilarning ijodiy – kasbiy faoliyati (pedagogik mahorati)da nafaqat tarbiyaviy ishlarning yaxshi samarali natijalariga erishiladi, balki murabbiy va tarbiyachilarning shaxsiy hislatlari ham yuksaladi. Pedagogik ta’sir usullarini qo’llash jarayonida tarbiyachi va murabbiylarning g’oyaviyligi yaqqol ko’zga tashlanadi, ularning xarakteridagi insoniylik va murabbiylik xislatlari namoyon bo’ladi, ular xarakterining emosional qirralari: chidamlilik, o’z – o’zini boshqara olishlik, maqsadga intiluvchanlik, tezkorlik, tashabbuskorlik va tarbiyachi – murabbiylarning irodaviy qirralari topqirlik, ziyraklik, kuzatuvchanlik, shuningdek, xarakterning intellektual qirralari ham yaqqol ko’zga tashlanadi.

Qayd etilganlarni e’tiborga olib quyida bolalar tarbiyasiga bo’ladigan pedagogik ta’sir usullarining ba’zilarining nomlarini keltiramiz.

Dastlab bolalarni ilhomlantiruvchi ijobiy hislatlar negizida bolaning axloq – odobi tarbiyasi, tartib – intizomiga o’zgartirishlar kirituvchi tarbiyaviy ta’sirlar to’g’risidagi pedagogik ta’sirlar nomlarini keltiramiz. Ular quyidagilardan iborat:

1. Ishontirish – bu aniq axloqiy me’yorlar negizida qaysidir ishni mumkin yoki mumkin emasligini, to’g’riligi yoki noto’g’riligini, zarurligini isbot qilish va tushuntirish jarayonidir.

2. Rag’bat – bu bola xulqi, odobini to’g’rilashga yoki tuzatishga yordam beruvchi tarbiyaviy ta’sir usuli.