Abdulla qodiriy nomidagi jizzax

VYURTSBURG MAKTABI - XX asr boshlaridagi nemis psixologlari 
birlashmasi bo‘lib (K.Byuler, N.Ax, O.Kyulpe va boshqalar), ular birinchi 
bo‘lib maxsus eksperimental tadqiqotning predmeti qilib tafakkurni 
o‘rgandilar. 
GESHTALTPSIXOLOGIYA - hozirgi zamon chet el psixologiya mak- 
tablaridan biri bo‘lib, XX asrning 30 yillarida Germaniyada tashkil etilgan. 
Bular murakkab psixik hodisalarni tushuntirish uchun hodisalarning bir 
butunligi printsipidan foydalanadilar ("GEShtaltlar"). Asoschilari: 
M.Vertxeymer, V.Keller, K.Koffka. 
GIPPOKAMP - bosh miya qobigining quyi qismida joylashgan chiziq 
bo‘lib, orientatsiya reaktsiyasi va o‘rganishning fiziologik mexanizmlarida 
ishtirok etadi. 
DINAMIK STEREOTIP - hayot jarayonida paydo bo‘lgan shartli 
reflektor bog‘lanishlarning nisbatan barqaror tizimidir. 
DUALIZM - borliq ham moddiy, ham ruhiy bo‘lgan ikki asosdan tashkil 
topgan deb hisoblovchi falsafiy ta’limot bo‘lib, psixofizik parallelizm 
kontseptsiyasining asosidir. 
INTROSPEKTIV PSIXOLOGIYA - intropektsiyani tadqiqotning 
asosiy metodi deb qarovchi psixologik yo‘nalishlar majmuidir. 
INTROSPEKTIV METOD - bu kishining o‘z-o‘zini kuzatishga asos- 
langan psixologiya metodidir. 
LABILLIK - nerv hujayralarining tezlik bilan qo‘zg‘alish holatidan 
tormozlanish holatiga va tormozlanishdan qo‘zg‘alish holatiga o‘tish qobili-
yatidir. 
QAYTARMA ALOQA — barcha murakkab tizimlardan boshqarish va 
harakatlarni tartibga solib turishning muhim printsipi bo‘lib, uning mohiyati 
shundan iboratki, boshqaruvchi axborot organlariga harakat natijalari 

---

360 
to‘g‘risida xabar kelganda bajaruvchi organlarga buyruq berish shakllanadi. 
ORIENTATSIYA REFLEKSI - shartsiz refleksning bir turi bo‘lib har 
qanday yangi qo‘zgovchi ta’siriga birinchi bo‘lib javob berish reaktsiyasidir. 
PSIXIKA - yuksak darajada tashkil topgan materiya (miya)ning ob’ektiv 
borliqni aks ettirish va shuning asosida shakllangan psixik obrazlar orqali 
maqsadga muvofiq sub’ektning faoliyati va uning xatti-harakatlarini 
boshqarishdan iboratdir. 
PARAPSIXOLOGIYA - tadqiqot sohalaridan biri bo‘lib, sezgi a’zo- la-
ri ishtirokisiz idrok qilish formalarini, shu bilan birga tirik mavjudotning fizik 
hodisalarga mushak kuchsiz ta’sir etish turlarini o‘rganishga qaratilgandir. 
Parapsixologiya muammosi baxsga molik sohadir.