Abdulla qodiriy nomidagi jizzax

FANIDAN 
 

---

355 
SEMINAR MASHG’ULOT 
ISHLANMASI 
 
 
 
PSIXOLOGIYA FANINING PREDMETI VA RIVOJLANISH TAR-
IXI 
Psixologiya so‘zining lug‘aviy ma’nosi grekcha psyuxe – jon, ruh,
logos – fan, ta’limot degan ma’noni anglatadi. 
Psixika 
oliy 
darajadagi 
materiyaning 
(miyaning) 
xususiyati 
tushunilib, u ob’ektiv borliqni aks ettirilishida namoyon bo‘ladi. 
Refleks (lotincha reflexus aks ettirish) organizmning tashqi ta’sirga 
qonuniy ravishdagi javob reaktsiyasi sifatida talqin qilinib, asab-mushak 
faoliyatini ob’ektiv tarzda bilish vositasiga aylandi. 
Analizatorlar – bu nerv fiziologik apparat bo‘lib, periferiyadagi nerv 
uchidan (retseptor) sezuvchi nervdan( o‘tkazish yo‘li) va miya qobig‘ining 
tegishli qo‘zg‘atuvchini qabul qiluvchi sohasidan iboratdir 
Psixologiya fanining predmetini – shaxsning psixikasi va uning psixologik 
xususiyatlari tashkil qiladi. 
 Psixologiya - odamning ob’ektiv borliqni sezgi, idrok, tafakkur, 

---

356 
tuyg‘u-hissiyot va boshqa psixik hodisalar orqali aks ettirish jarayonini 
o‘rganadigan fandir. 
Psixologiya fan sifatida psixik faktlar, ularning qonuniyatlari va 
mexanizmlarini o‘rganadi.
Psixik faoliyatlar quyidagi jarayonlarni o‘z ichiga oladi: 
- bilish faoliyatlari: diqqat, nutq, faoliyat; 
- bilish jarayonlari: sezgi, idrok, xotira, xayol, tafakkur; 
- shaxsning, hissiy, irodaviy sohasi: - hissiyot, iroda; 
- shaxsning individual psixologik xususiyatlari: temperament, xarakter, 
qobiliyat. 
Professor M.G.Davletshin fikricha, psixika – oliy darajadagi 
materiyaning (miyaning) xususiyati bo‘lib, u ob’ektiv borliqni aks ettirilishida 
namoyon bo‘ladi, sub’ekt faoliyatini ma’lum maqsad asosida yo‘naltiradi 
hamda xulq-atvor negizida shakllanadi. 
Professor V.M.Karimova fikricha psixika – inson ruhiyatining 
shunday holatiki, u tashqi olamni (ichki ruhiy olamni) ongli tarzda aks 
ettirishimizni, ya’ni bilishimiz, anglashimizni ta’minlaydi.
Psixik aks ettirish quyidagi xususiyatlarga ega: 
1) ob’ektiv borliqni to‘g‘ri aks ettirish imkoniyatini beradi; 
2) shaxsning faoliyati davomida mukammallikka erishib boradi; 
3) doimo rivojlanib va takomillashib boradi. 
4) Shaxsning individualligi orqali namoyon bo‘ladi.