Abdulla qodiriy nomidagi jizzax

To‘rtinchi darajada – faoliyatning ushbu kasb sohasiga moyillik. Bu inson 
kasbga yaroqliligining oliy darajasi. 
Har qanday holatda ham individning u yoki bu faoliyatga yaroqliligini 
oldindan belgilash faoliyatdagi qobiliyatlarning rivojlanishi haqidagi 
nizomdan kelib chiqqan holda tarkib topishi zarur. S.L. Rubinshteyn inson 
qobiliyatlari rivojlanishining asosiy qoidasini quyidagicha ifodalaydi: 
«Qobiliyatlar rivojlanishi spiral bo‘yicha amalga oshiriladi: biror darajadagi 
qobiliyatdan iborat bo‘lgan imkoniyatni joriy etish, undan yuqori darajadagi 
qobiliyatlarning keyingi rivojlanishi uchun yangi imkoniyatlarni ochib beradi. 
Inson qobiliyati xususiy imkoniyatlarni joriy etish ochib beradigan yangi 
imkoniyatlar kengligi bilan belgilanadi»
50
. 
Oliy o‘quv yurtlari talabalari uchun kasbiy qobiliyatlarining shakllanishi 
o‘qitishning birinchi kunlaridan boshlab o‘quv-tarbiyaviy ishlarning yaxlit 
tizimi vositasida amalga oshirilishi muhimdir. Ma’lum kasb tomonidan 
talabaga qo‘yilayotgan psixologik talablarni tushungan holda, uning kasbiy 
qobiliyatlarini to‘g‘ri baholash va ularni rivojlantirish mumkin. 

Test savollari
15 Рубинштейн С.Л. Основы общей психологии. СПб.: Питер Ком, 1998.- Б.547. 

---

353 
 
4. SHaxsning faoliyati va muloqotida tarkib topadigan va namoyon 
bo‘ladigan barqaror individual xususiyatlari, - bu: 
a) temperament; 
b) qobiliyat; 
v) xarakter; 
g) iste’dod. 
5. Ekstraversiya haqida tasavvurlar – introversiya kim tomonidan ishlab 
chiqilgan: 
a) A. Adler; 
b) Z. Freyd; 
v) K. YUng; 
g) K. Rodjers. 
6. SHaxsiy tashabbuskorligiga ko‘ra, maqsad qo‘yish va unga erishish 
yo‘lini izlash malakasi insonning quyidagi sifatiga mos keladi; 
a) maqsadga intiluvchanlik; 
b) qat’iyatlilik; 
v) tirishqoqlik; 
g) mustaqil. 
7. Nishonalar qobiliyatlar rivojlanishining anatomik-fiziologik shartlari 
sifatida: 
a) hayot davomida shakllanadi; 
b) ko‘pchilik ma’noga ega; 
v) muayyan faoliyat mazmuniga yo‘naltirilgan; 
g) barcha javoblar noto‘g‘ri. 
8. Quyida keltirilgan qobiliyatlarning shakllanishiga ta’sir ko‘rsatuvchi 
sharoitlarning qaysi birini faoliyat sharoitlari deb atash mumkin? 
a) nazariy va amaliy to‘plangan tajriba va bilimlar; 
b) ma’lum maqsadlarni bajarish va turli xil o‘yinlar, o‘qitish, mehnatning 
bajarilishi bilan bog‘liq faollik; 
v) emotsionallik, ta’sirchanlik; 
g) bilimdonlik. 

---

354