Abdunazarov Zoxid Rustamovichning bitiruv malakaviy ishI

Fitonsidlar. 

B.P.Tokin 

tomonidan 

ko’plab 

o’simliklarda 

mikroorganizmlarni  o’ldiruvchi  moddalar  mavjudligi  aniqlangan.  Bu  moddalar 

o’simlik  antibiotiklari  va  fitonsidlari  deb  ataladi.  Fitonsidlar  piyoz,  sarimsoq, 

sabzi,  lavlagi,  tomat,  shirin  qalampir,  oq-bosh  karam,  kartoshka,  qo’zoqli  loviya, 

sitrus  mahsulotlar,  ryabina,  qora  qorag’at,  turli  ziravorlarda  mavjud.  Baqlajonda 

---

fitonsidlar  miqdori  kam,  kabachok,  patisson,  rangli  karamda  esa  ular  umuman 

yo’q.  

Fermentlar.  O’simlik  to’qimalarida  modda  almashinishi  jarayonlari 

fermentlar  ta’siri  ostida  kechadi.  Fermentlar  faqatgina  oqsillardan  iborat.  Ayrim 

hollarda nooqsil prostetik guruh – koferment ham uning tarkibiga kiradi. 

Kimyoviy  reaksiya  tezligi,  ma’lumki,  molekulalar  to’qnashuvi  soniga 

bog’liq. Fermentlarning katalizlovchi ta’siri shundan iboratki, ular jarayonni oraliq 

reaksiyalar  orqali  yo’naltirib,  buning  uchun  kerakli  energiya  miqdorini  keskin 

kamaytiradi.  Ferment  kimyoviy  modda  bilan  birikadi  va  molekula  ichi  bog’larini 

bo’shashtiradi. Bu bog’ osonlik bilan uziladi va yangi moddalar hosil bo’ladi. Ayni 

vaqtda  ferment  bo’shab  yana  reaksiyaga  kirishadi.  Shuning  uchun  fermentativ 

jarayonlarning tezligi yuqori.