Abralov, N. S. Dunyashin

и
b
132

---

Post atsetilen o'm iga boshqa gazlar bilan ta’minlanganida yopiq 
turdagi suv tambalar yoki quruq saqlagich tambalar (olovto'skichlar) 
qo'llaniladi. Ularda alangani so‘ndirish va uning gaz magistraliga 
kirishining oldini olish uchun g ‘ovak keramik massalar, egiluvchan 
membranalar yoki sharsimon teskari klapanlar qo‘llanadi.
9.10-rasm. Quruq tambalarning sxemalari: 
a - g ‘ovak keramik massali tamba; 1 - korpus; 2 - g'ovak keramikali silindr;
3 - sharsimon teskari klapan; 4 va 
5 
- shlangiar uchun shtutserli qalpoqlar;
6 - uziladigan saqlagich klapan, b - membranali tamba; 1 - korpus; 2 - prujina;
3 - portlash kamerasi; 4 - egiluvchan membrana; 
5 
- membranali tambalash 
(berkitish) klapani; 6 - gaz keladigan qisqa quvur; 7 - o ‘rindiq; 8 -halqasim on
o ‘tkazgich quvur.
Tambalar teskari klapanlar reduktordan key in gaz balloni yaqinida 
o‘matiladi yoki gazni quvur uzatmalar vositasida payvandlash postlariga 
yetkazib berishda gorelkadan oldin bevosita tarmoqda o‘matiladi.
Konstruksiyasi jihatidan turlicha bo‘lgan uchta turdagi teskari 
klapanlar 
ishlatiladi 
ular quyidagilardir: 
yonuvchi 
aralashmani 
atmosferaga chiqarib yuborishda yoriladigan 
membranali; yonuvchi 
aralashma chiqarib yuboriladigan (membranasiz); alanga orqa tomonga 
urilganda alanga o ‘chiruvchi gaz (havo yoki azot) uzatilishini va bir yula 
gorelkaga uzatilayotgan gazning to‘sib qo‘yilishini ta’minlaydigan 
teskari klapanlar qo'llaniladi.
133

---

9.9. Gaz sarfo‘lchagichlari
Sarfo‘lchagichlar gaz sarfini o'lchash uchun mo'ljallangan. Qalqib 
turuvchi va drossel turdagi sarfo'lchagichlar ishlatiladi. Qalqib turuvchi 
turdagi sarfo‘lchagich rotametr deyiladi, (9.11-a va b rasm) u oynali 
quvurcha (7) shkalasi bilan (5) va konus simon teshigi bilan farqlanadi.
9.11 -rasm. Gaz sarfo ‘Ichagichlar: