Abyssal-abissal


Download 1.55 Mb.
bet76/282
Sana12.10.2023
Hajmi1.55 Mb.
#1699475
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   282
Bog'liq
LUG\'AT 185

GidrosfYera — suv sobiri. GidrosfYera umumiy sajmining 94% okean
va dengizlardir. 4% Yer osti suvlariga, 2% chasi muz va sorlarga (asosan,
Arktika, Antarktika va Grenlandiyada), 0,4% chuqurlikdagi suvlarga
(haryolar, kullar, botsoqliklarga)
turri keladi.
LitosfYera — qattits Yer sobiri.
LitosfYera Yer pusti va mantiyaning
yuqori qismidan iborat bo‘lib, «Yerning qattits tosh qismi» deyiladi.
Uning tarkibi va xususiyatlari satsid a asosan taxminiy ma’lumotlargina
bor, chunki Yer pustining eng ustki
qisminigina (1—13 km gacha) bevosita kuzatib bo‘ladi. Yerning chuqur qatlamlari turrisidagi ma’lumotlar
esa turli xil geofizik usullar natij asida olinadi. Ulardan eng ishonchlisi buylama va kundalang to‘lqinlarining Yerda tarsalishi va tezligiga asoslangan seysmik usuldir.
LitosfYera yuqori qismi Yer pusti
bo‘lib, tarkibi xilma-xil va eng murakkab sfYeradir.
Yer pustining tagida mantiya j oylashgan. U uch qatlamdan iborat bo‘lib, Moxorovichich yuzasidan 2900 km
gacha chuqurlikka cho‘zilib, ush a Yerda
Yerning yadrosi bilan chegaralanadi.
V va S qatlamlar yuqori mantiyani
(salinligi 850—900 km ), D qat lam
quyi mantiyani tashkil etadi (salinligi 2000 km cha). YUqori mantiyaning
quyi qismi uiiig xossalarini kashf etgan seysmolog nomi bilan — GutenbYerg qatlami (astenosfYera), deb ataladi. GutenbYerg qatlamida seysmik
to‘lqinlarning tarsalish tezligi undan yuqori va pastdagi qatlamlardagidan kichikroq. Pastroqdagi S qatlam (Golitsin qatlami); seysmik to‘lqinlar tezligi pastga tomon orta boradi. Buylama to‘lqinlar 8— 11,3
km/sek gacha, kundalang to‘lqinlarning
tarsalish tezligi 4,9—6,3 km/sek gacha etadi.
Yer mag izi — o‘rtacha salinligi 3400
km. Tashqi magiz (E qatlam) 2100
km ga va oralits magiz (G qatlam)
200 km ga teng. M arkaziy magiz 1100
km ni tashkil etadi.

ZYERKALOSKLADCHATOSTI — FOLDING MIRROR Burmalanish yuzasi. Bir stratigrafii
qatlam buyicha bir gurux, burmalanish
kulflarini tutashtirib to‘rgan deb
f araz silingan yuza. B. yu. gorizontal, qiya, burtma (antiklnnoriylarda) va bukilgan (sinklinoriylarda)
xamda murakkab zinasimon shaklda
bo‘lishi mumkin. B. yu. ning shakli
tektonik relef bilan bog‘liqdir.



Download 1.55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   282




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling