Abyssal-abissal

POLIMETALLЫ — POLYMETALS Polimetall — surtoshin, rux sulfidlaridan iborat ma’danlar. Tarkibidagi megallar miqdoriga qarab, qurgoshin — ruxli, kumush — qurroshinli, deb ataladi. P. endogen sharoitda gidrotYermal Yeritmalarning kristallanishidan hosil bo‘ladi. U slanets, gneys, ohaktosh, tuf, granitoid orasida joylashib, turli kattalikdagi shakllardan iborat qatlam, tomir va ma’danli ustun hosil qiladi.
Tarkibida pirit, sfalYerit, xalkopirit, galenit, ba’zan kumush, vismut va boshqa sulfidlar sam mavjud Atmosferadagi savo va namlik ta’sirida ba’zan birlamchi P. (sulfid) ikkilamchi P. ga (oksidlangan) o‘tadi. Uralda, Oltoy va Kirgizistonda P. ning yirik konlari mavjud. O‘zbekistonda P. CHotqol, K°ramozor, Qurama tog‘larida, shuningdek jumquriyatning garbiy va janubiy qismida uchraydi. CHet ellarda — AK,SH, Kanada, Avstraliya, PYeru, YAponiya, GFR,
Ispaniyada P. konlari bor.


POLYARIZATOR — POLARIZYER Polyarizator (k. Nikol prizmasi).

PORISTOST — POROSITY G’ovaklilik. T. j. dagi barcha g’ovaklilik singenetik va epigenetikdir. Singenetik g’ovaklilik t. j. ning hosil bo‘lish paytida vujudga keladi (donalar orasidagi g‘ovak, lavalardagi bo’shliq va boshqalar); epigenegik g’ovaklilik, t. j. da, kekingi geologik jarayonlar (Yeritish, tektonik surilishlar va boshqalar) ta’sirida vujudga keladi. G’ovaklilik — mavjud bo‘lgan bo’shliqlarning t. j. ning umumiy
xajmiga bo‘lgan nisbati. Bu nisbat
foiz bilan o‘lchanadi.

POROG — THRESHOLD Ostona — daryo uzanidagi uyits joy. Bu shakl xar xil qattits t. j. lari va xarsang toshlardan tuzilgan. Bu joyda oqar suvlar sharshara hosil qiladi. Suvning tezligi tepadagi va pastdagi tezlikka Haraganda kuchlidir. O. Uzbeknstonning CHotqol-Qurama, Jan. Fargona va boshqa tog‘larda mavjud.


PORODA GORNAYA — MOUNTAIN BREED Tog‘ jinsi. Ma’lum ichki va tashqi Tuzilishi, mineral va ximiyaviy tarkibga ega bo‘lgan minerallarning tabiiy birikmasi T. j. larining bir yoki bir kancha m-llaridan iborat. Mae., marmar, olmos, dunit bir mineraldan, granit esa ko‘p mineralli kvars — ortoklaz, biotit yoki muskovitdan tuzilgandir. T. j. ning paydo bo‘lishi va har xil turlarga ajralishi Yer pustining ichki (endogen) va tashki (ekzogen) kiem i dagi geologik jarayonlarga bog’liq. Endogen jarayonida
magmatik va metamorfik t. j. lari
paydo bo‘ladi. Ekzogen jarayonida esa
Yer ustida normal sharoitda (fizikkimyoviy nurash okibatida) cho’kindi tog‘ jinslari vujudga keladi.