Adabiyot 6 (I qism) 2017. p65

Do‘g‘mag‘a, – der, – bir nima berib jo‘nat misrasining mazmuni:
Amaldorlarga biror narsa berib jo‘natish lozim.
2
Tamiz – toza, ulug‘, asl.
3
Alamon – xonavayron, xarob. Misraning umumiy ma’nosi: Elning toza
zotlaridan ehtiyot lozim, ey xonavayron bo‘lganlar.
Savol va topshiriqlar

---

1 0 5
4. Sizningcha, «Tanobchilar» asarini yaratishga shoirni nimalar
majbur qilgan?
5. Shoir o‘z asarida tanobchilar qiyofasini fosh etish uchun xalqo-
na iboralardan foydalangan joylarni izohlashga harakat qiling.
6. Tanobchi amaldorlar o‘z nasl-nasablari bilan maqtanishlari
zamirida qanday maqsad yotganini tushuntiring.
7. Ushbu satrlarni sharhlang:
Zulm bilan ellig-u yuzni olur,
Boz tanobini duchandon solur.
Tag‘i bular yaxshi-yu, bizlar yomon,
El tamizidin hazar et, alamon.
8. «Tanobchilar» satirik she’riy hikoyasidan olgan taassurotla-
ringizni yozma bayon qiling.
Nazariy ma’lumot
HAJVIY ASAR HAQIDA TUSHUNCHA
Hajviy asar tanqidiy va kulgi uyg‘otadigan badiiy asar
hisoblanib, mazmuni va shakliga ko‘ra satirik va yumoristik
ruhda bo‘ladi. Hajviy asarlarda jamiyat hayotidagi kam-
chiliklar, ayrim shaxslar fe’l-atvoridagi, xatti-harakatidagi
qusurlar tanqid qilinadi, ya’ni kulgili qilib tasvirlanadi. Hajviy
asarlar turli usullarda yozilishi mumkin. Masalan, Mu-
qimiyning «Maskovchi boy ta’rifida», «Saylov», «Dodhohim»
va siz yuqorida tanishgan «Tanobchilar» asarlari she’riy
hikoya tarzida yozilgan bo‘lsa, Hamzaning «Maysaraning
ishi», «Tuhmatchilar jazosi», Abdulla Qahhorning «Og‘riq
tishlar», Gogolning «Revizor» asarlari pyesa shaklida, Che-
xovning «Yovuz niyatli kishi», «Chiqdi», «Qiyshiq oyna», Ab-
dulla Qahhorning «Adabiyot muallimi» hajviy asarlari hikoya
janrida yaratilgan. Shuningdek, Ilf va Petrovlarning «O‘n ikki
stul», «Oltin buzoqcha», Ne’mat Aminovning «Yelvizak» kabi

---

1 0 6
!
hajviy yo‘nalishda bitilgan romanlari ham mavjudki, yoshingiz
ulg‘aygach Siz ularni albatta topib o‘qiysiz deb ishonamiz.
Hajviy asarlar jamiyat va kishilardagi salbiy jihatlarni tanqid
qilish va fosh etish darajasiga qarab satirik va yumoristik ruh-
da bo‘ladi.
Muqimiy qalamiga mansub «Tanobchilar» she’riy hikoyasi
satirik asardir. Chunki unda tanobchilarning asl qiyofasi ayovsiz
fosh qilingan.