Agrobiotexnologiya fanidan laboratoriya ishlarini bajarish uchun

19- LABORATORIYA MASHG‘ULOTI
AGAROZALI GELDA DNK ELEKTROFOREZI 
DNK 
agarozali 
gel 
elektoroforezida 
molekulalarining 
о‘lchamiga va 
konformatsion holatiga qarab bо‘linadi. DNK molekulalarining geldagi yurish tezligi 
uning о‘lchami logarifmiga teskari proporsionaldir, demak ularning molekulyar o-
irligiga ham. Berilgan kattalikdagi DNK molekulalarining gelda yurish tezligi geldagi 
agaroza miqdoriga ham bog‘liq, molekulalarning samarali bо‘linishi uchun agaroza 
miqdorini tо‘g‘ri tanlash lozim. Buni 4- jadval bо‘yicha amalga oshirish mumkin. 
Material va asbob-uskunalar: Elektroforez apparati, gelda chuqurcha hosil 
qiluvchi taroqcha; doimiy tok manbai; 120 ml 0,8 % -li agaroza; 0,5 l elektroforez 
buferi; antikonveksion eritma (namuna miqdoridan 1/4 - 1/5 mg/ml) 300 ml etidiy 
bromidli bо‘yovchi modda (0,5 mg/ml); rezina qо‘lqop; xemiskop; fotoapparat; sariq 
yoki sabzi rangli filtr; obyektiv uchun uzunlashtiruvchi xalqa; plyonka; foto bochka; 
standart proyavitel; standart mustahkamlovchi. 
Turli о‘lchamdagi dnk molekulalarining (tо‘g‘ri shaklli, kovalent-tutashgan 
xalqali) samarali bо‘linishi uchun ishlatiladigan geldagi agarozaning 
(%) miqdori. 

---

 
Aga ozuqaning miqdori (%) DNK molekulalaring о‘lchami m.j.n.da 
0,3 
60-5 
0,6 
20-1 
0,7 
10-0, 
0,9 
7-0,5 
1,2 
S-0.4 
1,5 
4-0,2 
2,0 
3-0,1 
 
Bir xil kattalikdagi, lekin turli konformatsion holatdagi DNK molekulalari 
(buralgan yoniq halqali, ochiq halqali va liniyali shakllari) agaroza gelida turli tezlikda 
yuradi. Ularning qiyosli elektroforetik harakati ma’lum darajada elektroforez qо‘yish 
sharotlariga-buferning ion kuchiga, tok kuchiga va agarozaning miqdoriga bog‘liq. 
Maxsus uslublar yordamida DNK molekulalarining konformatsion holati bilan ularning 
geldagi joylashgan joyi orasidagi moslikni aniqlash mumkin. Ushbu amaliyotda 
ishlatiladigan elektroforezning standart sharoitida, DNKning kichik molekulyar 
og‘irlogi.