Agrobiotexnologiya fanidan laboratoriya ishlarini bajarish uchun

Ishning borishi. Elektroforez apparatini yig‘ish. Agarozali gel elektroforez - 
gorizontal va vertikal qurilmalar yordamida olib borish mumkin. Aniq natijalar olish 
uchun gorizontal qurilmalar oddiy tuzilishga ega bо‘lib va ishlash uchun juda qulaydir. 
Qurilma organik shishadan yasalgan tо‘rtburchak idish (kyuveta) bо‘lib, ikki chetida 
doimiy tok manbaiga ulanadigan platinali elektrodlar joylashgan bо‘ladi. Kyuveta 
tagiga apparatga qо‘yiladigan buferning hajmini kо‘paytirish uchun va gel bilan 
ishlashga qulayligi uchun organik shisha plastinka - taglik qо‘yiladi. 
Agarozali gel tayyorlash. Kerakli miqdorda agaroza tortib olinadi va kerakli 
miqdorda bufer eritma solinadi va agar eriguncha (suv hammomida) qaynatiladi. 
Agaroza batamom erib ketganidan cо‘ng 50-55°S gacha sovitiladi, tezda plastinka 
taglikka qо‘yiladi va chuqurchalar hosil qilish uchun taroqcha (grebenka) qо‘yiladi. 
Taroqchani shunday qо‘yish kerakki, taroq tishlari gel qо‘yilgan bilan plastinka 
tagigacha 0,5-1 mm oraliq qolsin. Gel qotganidan cо‘ng (30-40 daq xona haroratida) 
taroqcha geldan sekin olinadi va elektroforez apparatiga joylab elektroforez buferi 
geldan 2-3 mm yuqorigacha tо‘ldiriladi. 
DNK namunalarini gelga solish. DNK namunalari antikonveksion eritma bilan 
aralashtiriladi, avtomat pipetkalar (20-200; mkl) yordamida gelga extiyotkorlik bilan 
solinadi. Antikonveksion eritma tarkibida bо‘yovchi modda (bromidfenolkо‘k-0,025%) 
tutib, uning yurishiga qarab elektroforez jarayonining borishini kuzatish mumkin. 
Bundan tashqari yana saxaroza (40%) bо‘lib u DNK namunasining elektroforez buferi 
bilan aralashib ketmasligini ta’minlaydi. Odatda namuna miqdorining 1/4 -1/5 
miqdoricha antikonveksion eritma solinadi. 

---

Namuna solingandan sо‘ng apparatning qopqog‘i yopiladi, doimiy tok manbai yoqiladi 
va kerakli kuchlanish qо‘yiladi (DNK gelga kirguncha 20 V sо‘ngra 100-120 V). 
Elektroforez odatda kо‘k bо‘yoq gel oxiriga (1-2 sm qolgunicha) yetgunicha olib 
boriladi. 0,5-0,7% li agarozali gel elektroforezida kuchlanish 100-120 V bо‘lganda 2 
soat davom etadi. 
Gelni bо‘yash. Elektroforez tamom bо‘lganidan sо‘ng qurilma tok tarmog‘idan 
uziladi, gelli idishcha fotografiya kyuvetasiga olinadi va bromid etidiy (0,5 mkg/ml 
distillangan suvda) solinadi va 40-60 daqiqa davomida bо‘yaladi. Sо‘ng bо‘yog‘i 
tо‘kiladi (albatta rezina qо‘lqop bilan ishlash kerak), gel distillangan suvda chayiladi va 
(shisha kuzoynak bilan) transillyuminatorda kо‘riladi.