Ajiniyoz nomidagi

Ekologik  targ`ibot.  Ishlab  chiqarish  jarayonni  ekologizatsiyalash,  yangi  texnologik 
echimlarni izlashni muhimligiga qaramasdan, ekologik muammo birinchi navbatda insonni ongi 
bilan bog`liq. Ekologik krizisni faqat tashqi muhitga insonning munosabatini o`zgartirib hal etish 
mumkin. Ekologik muammoni echish uchun barcha satxlarda ekologik madaniyatni shakllanishi 
– davlat satxidan to oddiy iste`molchigacha kerakli shartdir. 
Ongni ekologizatsiyalash talablarni ekologizatsiyalashnishni, ahloq sabablari va insonni o`z 
fe`l-atvorini nazarda tutadi. Ekologik ongni shakllanishiga ekologik ma`lumot asos bo`ladi. SHu 
bois  “Moda  va  ekologiya”  Halqaro  forumida  (Berlin,  avgust  1994  y.)  savdo-sotiq  va 
iste`molchilarn mahsulotlarining insonga ta`siri to`risidagi ma`lumotlarni ishonchli ma`lumotlar 
bilan ta`minlashning muhimligi  ta`qidlangandi.  Ishlab chiqarish  jarayon inobatga olingan holda 
ekologik sof mahsulot bankini barpo etish to`g`risida qaror qilingandi. 
Ekologik etika qiymatini jamoat ongida tasdiqlash vazifani echish uchun bozorda ekologik 
mahsulotni sotish va tashviqot etish (reklama qilish) kerak. 
Ekologik  sof  mahsulotni  reklama  qilishdan  tashqari  “ekologik  targ`ibot”  mavjuddir. 
Masalan, libos dizaynerlari kiyimda ekologik shiorlarni tasvir etishadi. 
Dizaynerlar fikri bo`yicha hozirgi vaziyatda 
ularni ijodida 
jamiyatni oldida turgan muhim muammolarni dahl qilish lozim. 

---

39 
 
Masalan,  frantsuz  dizayneri  J.SH.de  Kastel`bajak  o`z  kollektsiyasini  bolalar  kiyimi 
muammolariga bag`ishlagan. Uning fikri bo`yicha “model`er faqat moda to`g`risida o`ylamasligi 
kerakligning vaqti keldi”. Aynan shu fikrga britan dizayneri K.Xemnett va X.Storey qo`shilishdi, 
ular modellarida ekologik shiorlar va rasmlarni tasvirlashdi. 
Ekologik estetika tabiatni saqlash, tabiiy ehtiyojlarni himoya qilish, ekologik barqarorlikni 
saqlash, insonning imkoniyatini rivojlantirishga qaratilgan. 
Inson 
ekologiyasi 
va 
dizaynni 
gumanizatsiyalash. 
Faylasuf 
M.Mamardashvilining  fikricha  ekologik  inqirozdan  chiqish  insonning  o`zi  o`zgarishini  taqozo  etadi, 
chunki  ekologik,  iqtisodiy  va  ma`naviy  muammolar  majmuini  “antropologik  fojea”  deb  baholasa 
bo`ladi. So`nggi vaqtda 
industrial  jamiyat  mafqurasiga  mos  “iqtisodiy  inson”lar  va  dunyodagi 
yangi 
vaziyat 
orasida 
yaqqol 
farq 
ko`rina 
boshlandi. 
“Iktisodiy 
inson”ning 
texnokratik 
fikrlash, 
oqilonalik, 
moddiy 
talablarni 
ma`naviylardan 
ustun 
qo`yish, 
etik 
individuallik 
va 
pragmatizm, 
tabiatni 
cheklash, 
va 
undan 
hukumronlik 
qilish 
kabi 
xususiyatlari 
ko`zga 
tashlanadi. 
Individuallik moddiylikka egalik yoki mutaxassislik maqomi  bilan 
assotsiatsiyalanadi. 
Hozirgi 
jamiyatni  oldida  “postindustrial  davr”  va  “ekologik  tsivilizatsiya”  insonning  yangi  siymosini 
yaratish vazifasi turibdi. 
Insonni 
inqirozga 
olib 
kelgan 
industrial 
tsivilizatsiya 
al`ternativa 
ravishda 
zamonaviy 
insonni gumanizatsiyaga  yo`naltiradigan  “ekorivojlanish”  va  “ 
organik 
turmush 
tarzi” 
kontseptsiyalari 
paydo 
bo`ldi. 
Fanda “inson ekologiyasi” deb  atalgan  bu  yo`nalish  insonning  tashqi  muhitga  moslanishi,  uning 
jismoniy 
va 
ma`naviy 
sog`ligini 
saqlash 
uyg`un 
jamiyat 
va 
uyg`un 
insonni 
yaratish 
mummmolarnini 
o`rganadi. 
Faylasuf 
L.Mamfordni fikricha “yangi dunyo” 
insoni  “organik  talablar”ni  qondirishda  sevgida,  dustlikda, 
muloqatda, o`z qobiliyatlarini ijodiy rivojlanishida erkinlikka ega. U “mul-kulchilikning o`sish” 
ideali  o`rniga  “ma`naviylikka  va  o`z  ehtiyojlarinini  cheklashga”  intiladi.  Biosferaning  tadrijini 
aniqlaydigan  omillarda  aynan  shu  inson  ekologik  o`zgarishning  asosiy  ob`ekti  bo`ladi,  u 
biosferaning tadrijini aniqlaydigan omildir. 
“Ijtimoiy  dizayn”ning  kontseptsiyalari,  kelajak  inson  to`g`risidagi  mummolar  ekologik 
yo`naltirgan dizaynnning yaratilishi bilan bog`liq. 
“Iste`mol