Akbar bahromov shavkat sharipov manzura nabiyeva
Download 4 Mb. Pdf ko'rish
|
4-tabiatshunoslik
|
26-rasm. Foydali qazilmani ochiq usulda qazib olish.
qadaryo, Surxondaryo, Buxoro viloyatlarida va Qora- qalpog‘iston Respublikasining Ustyurt platosida bor. Toshkent viloyatining Angren s hahri atrofida yoqilg‘i foydali qazilmalardan yana biri – qo‘ng‘ir ko‘mir qazib olinadi. Surx ondary o viloyatining konlari mavjud. O‘lkamiz hududi oltin, kumush, mis, volfram kabi qim mat baho foydali qazilmalarga, marmar, granit, gips, ohaktosh kabi qurilish materiallariga, shuning- dek, osh tuzi konlariga boy. Ular o‘lkamiz hududi- - gan O‘zbekiston Respublikasining tabiiy xaritasida ko‘rsatilgan. O‘lkamiz hududidagi foydali qazilmalar mamlaka- timiz boyligidir. Ular hozirda faqat o‘zimiz foydalani- shimiz uchungina emas, balki kelajak avlod uchun ham zarur. Foydali qazilmalardan ko‘p foydalanish natijasida ularning zaxirasi yildan yilga kamayib bormoqda. Shuning uchun yerosti boyliklarining qazib olinishi kamaytirili shi, qazib olingan xomashyo esa tejab ishlatilishi lozim. Tabiiy gazni tejash uchun birinchi navbatda o‘z xonadonimizda undan isrof qilmasdan foydalanishi- miz lozim. Ko‘chadagi mashinalarning yurishi uchun ko‘p miqdorda benzin ishlatiladi. Benzin neftdan olinadi. Neft zaxirasi ham cheklangan. Neftni tejash uchun benzin o‘rniga elektr batareyalar yordamida yuradi- gan mashi nalardan foydalanishga o‘tish lozim bo‘ladi. Ilgari ko‘p buyumlar temir, mis, aluminiy va bosh- qa metallardan yasalar edi. Metallarni tejash maq sa- dida ularning o‘rnini bosuvchi plastmassalardan ham foydalanilmoqda. Ishdan chiqqan turli mashinalar metall qismlari yig‘ib olinadi. To‘plangan yaroqsiz metallar tegish- li korxonada eritilib, yangi mashinalar va buyumlar ishlab chiqariladi. Shu tariqa metallar tejaladi. Ana shu maqsadda aholi o‘rtasida metall yig‘ish tadbirlari o‘tkaziladi. Respublikamizda qanaqa foydali qazilmalar borligini daftaringizga yozing. foydali qazilma, tog‘ jinsi, mineral, yonuv chi foydali qazilma, rudali foydali qazilma, noru- da foydali qazilma. Download 4 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|