Yozuvsiz xaritada materiklarni yashil rangga,
okeanlarni esa havo rangga bo‘yang. So‘ngra
har bir materik va okean nomini yozing.
YEROSTI BOYLIKLARI
Sayyoramizning ichki qismida va sirti-
da turli tog‘ jinslari va minerallar mavjud.
Tog‘ jinslariga qumtosh, ohaktosh, gra nit,
marmar
va boshqalar,
minerallarga oltin, mis, olmos, temir,
kvars, oltingugurt kabi foydali qazilmalar kiradi.
foydali qazilmalar
Foydali qazilmalar uch turga bo‘linadi: yoqilg‘i,
rudali va noruda foydali qazilmalar.
Yoqilg‘i foydali
qazilmalar: ko‘mir, neft,
tabiiy gaz, torf, slanes kabilar.
Tarkibida metallar mavjud bo‘lgan minerallar
rudali
foydali qazilmalarni tashkil etadi. Rudadan temir,
mis, aluminiy, rux, qo‘r g‘oshin kabi metallar olinadi.
Oltin va kumush ham asosan rudadan olinadi.
Noruda foydali qazilmalarga osh tuzi, oltingugurt
kabilar kiradi. Ohaktosh, granit,
mar mar va boshqa
qurilish materiallari ham noruda foydali qazilmalarga
tegishli.
Foydali qazilma ekska vator va boshqa texnika vo si-
39
So‘ngra kerakli qazilma boylik qum,
gil va boshqa
begona moddalardan maxsus uskunalar yordamida
ajratib olinadi. Oltin va kumush s ingari foydali
qazilmalar ham shu tariqa olinadi.
Mis, aluminiy, temir, qo‘rg‘oshin,
rux kabi foydali
qa zil malar esa boshqa turli begona moddalar
aralashgan qattiq tosh – qotishma holida uchraydi.
Qotishma holidagi rudalar eritilib, kerakli metallar
ajratib olinadi.
Osh tuzi ham sof holda qazib olinmaydi.
Uning
tarkibida zararli boshqa tuzlar, qum va gil ham
bo‘ladi. Yuvish orqali begona moddalardan tozalanadi.
So‘ngra yod qo‘shib, iste’ molga chiqariladi.
O‘zbekiston hududi turli foydali qazilmalarga boy.
Neft va tabiiy gaz konlari Farg‘ona vodiysida, Qash-
Do'stlaringiz bilan baham: 
