Akbar bahromov shavkat sharipov manzura nabiyeva

tog‘ 
tizmasi
Tog‘ tizmalari o‘nlab, hatto yuzlab kilometrlarga 
cho‘ zilib ketgan bo‘ladi.
Tog‘lar tabiiy xaritada jigarrangda tasvirlanadi. Bu
rangning och-to‘qligiga qarab, tog‘larning past-baland-
ligini aniqlash mumkin. Rang qanchalik to‘q bo‘lsa, 
tog‘ shun chalik baland hisobla nadi. 
Yer yuzidagi quruqliklarning yarmiga yaqinini tog‘lar 
egallagan. Yer yuzidagi eng baland tog‘ cho‘qqisi 
Himolay tog‘ tizmasidagi Jomolungma (
) 
cho‘qqisi
Tekisliklar balandligiga ko‘ra pasttekislik, qir va 
yassitog‘likka bo‘linadi.
Tabiiy xaritada pasttekisliklar yashil, qirlar sariq,
yassitog‘liklar esa pushti rang bilan tasvirlanadi.

---

24-rasm. Chotqol tog‘ tizmasi. 
25-rasm. Tekis (1), do‘ngli (2) va jarli (3) tekisliklar. 
1
2
3
pasttekislik
qir
bo‘lsa – yassitog‘lik
Yer yuzidagi quruqliklarning yarmidan ortig‘ini te-
kisliklar egallagan. Ular turli ko‘rinishda uchraydi. 
Tekisliklarda tekis joylar ham, do‘ngliklar ham, chuqur-
tavsif bering.

---

bo‘lingan. Har bir yirik quruqlik materik deb ataladi.
Afrika, Shimoliy Amerika, Janubiy Amerika, 
va Antarktida. 
Tinch 
okean, Atlan tika okeani, Hind okeani va Shimo-
liy Muz okeani.
Okean suvining tagi ham quruqlikdagi kabi tog‘ va
tekisliklardan iborat. Tekisliklar juda katta maydonni
egallagan. Suv tagidagi tog‘ tizmalari baland va juda 
uzoq masofaga cho‘zilgan. 
Okeanlarning chuqur li gi ko‘p joylarida 2
000 – 
3
000 m atrofida bo‘ladi. Ayrim joylari chuqur ligi 
000 m dan oshadi. Eng chuqur joy Tinch okean-
dagi Mariana botig‘i bo‘lib, uning chuqurligi 
11
022 m ga teng.
tog‘, tog‘ tizmasi, tekislik, pasttekislik,
qir, yassitog‘, materik, okean.