Aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ boshqaruvni tashkil etishning ilmiy

1.1.2-chizma Korporativ muxit⁷
6Hodiev B.Yu., BerkinovB.B. Korporativ boshqaruv, o`quv qo`llanma T.:2010 yil, 22-
7 B.Yu.Xodiyev, R.X.Karlibayeva, N.I.Akramova 10 bet Toshkent –2011.y Ma’ruza I.I.Korporativn’y menejment Omga –L. 2010 -41. b
Tadbirkorlik korporatsiyalari foyda olish uchun yaratiladi. Bular jumlasiga quyidagilar kiradi:

• 
  AQShda korporatsiyalar faqat aksiyadorlik kapitali asosida tuziladi;
  
• 
  Evropada ma’suliyati cheklangan jamiyat, shirkatlar, kooperativlar, ochiq aksioner jamiyatlari, yopiq aksionerlik jamiyatlari.
  

Tadbirkorlik korporatsiyasi sifatida quyidagilar bo’lishi mumkin:

• 
  alohida tijorat tashkiloti;
  
• 
  integratsiyalangan korporativ tuzilma (kontsern, xolding va boshqalar).
  

1.2 - rasm .O`zbekiston milliy korporativ boshqaruv modeli tuzilmasi⁸

O`zbekiston Respublikasi 1996 yili 26 aprelda qabul qilingan “Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to`g`risida”gi qonuniga binoan O`zbekiston milliy korporativ boshqaruv modeli tuzilmasi quyidagi rasmda izohlanadi(1.1.2-chizma). Mulkchilikning aksiyadorlik shaklini korporativ boshqarish usullarini joriy etishda ko`rsatib o`tilgan jihatlarning mavjudligi korporativ hamjamiyatning turli ishtirokchilari manfaatlarining uyg`unligini va bozor talablari asosida aksiyadorlik korxonalarini rivojlantirishning



⁸ B.Yu.Hodiev, R.X.Karlibayeva, N.I.Akramova. Toshkent – 2011. 15 b
raqobatbardosh strategiyalaridan foydalanishni taqozo etuvchi sifat jihatdan yangi menejmentni shakllantirishni talab etadi.
Aksiyadorlik jamiyatlari o`z aksiyadorlari bilan yollangan menejrlar o`rtasida o`zaro mafaatlar mosligi muammosi yuzaga keladi. Bu o`z zimmasiga aksiyadorlik kapitalidan samarali foydalanish, foyda darajasini oshirib borish majburiyatini olgan menejerlarning korxonani samarali boshqarishini ta’minlashi va yollangan menejerlarni aksiyadorlar manfaatlarini inkor etib o`z shaxsiy manfaatlari yoki korxonani malakasiz boshqarish yo`liga o`tish bilan tavsiflanadi va shu bosi ixtilofli vaziyatlar yuzaga kelishi mumkin .Ana shu manfaatlarning mos kelishini ta’minlash aksiyadorlik jamiyatlarida korporativ boshqaruv tizimi orqali amalga oshiriladi.

2.